*How to find your passion?

One of my friends asked me this question and it took me awhile to find an answer. The question never came across my mind since passion just comes to me so naturally. After reflecting on it, asking friends, reading about it, I finally realize one thing: You don’t find passion. You live with it.

Have you ever heard the statement “Happiness is not a destination, it is a way of life”? Or "Happiness is a conscious choice, not an automatic response." ~ Mildred Barthel. I think passion is the same. So many people are wandering through life looking for a passion, a purpose of life, hoping some day passion and purpose will jump from out of nowhere and greet them. For me it’s not a rainbow randomly appearing without prediction, but it’s the multi-color that we decide to paint over our lives.

I have had a lot of passion. Years and years ago during my high school and college time in Vietnam, my passion is my charity group. I wanted to contribute the best I could. Those trips to isolated areas were very tough sometimes. We would sleep on the floor of a temple or a church, shared with each other some pillows and blankets because of course there were no hotels in those areas. It was tired but so fun since we all could share a whole night talking to each other, joking around, singing and going to sleep together. The more hardship, the more I like it (weird, huh?). Sometimes, we went to some poor nursing homes to help clean the place, bathe the residents, take care of their ulcer and diseases.

I think a part of me likes challenge, but the real reason is that I wanted to make the most out of it. I wanted to go to the furthest area, to the poorest communities possible. I didn’t like it easy just hop on hop off to some nearby communities when they don’t even need our help. Whenever I am down, I will think about that time, look through those photos and videos and find my spirit full of passion again. Sure you can say that passion found me through the charity group. But again, people join those activities and barely feel anything or maybe they feel something but do nothing after that to keep the flame living. So it is our choice, not miracle happened.

This is the video of my group taking care of residents in this poor nursing home

This is a video of my group singing and dancing after sitting on a bus for 10 hours to reach the community (our longest trip was 18 hours on bus)

Then I found my passion in studying English. One time a classmate asked if I was passionate about English and I said no. I only wanted to score high on TOEFL so I could apply for the program later. It all started with learning crocheting. My greataunt taught me once when I was about 10 years old. I never practiced after that until years later I saw some cute pictures of crocheting animals. I decided that I should learn crocheting again but by myself with the help of Internet. I looked for free patterns in Vietnamese first, found a few, then happened to come across a lot more free patterns in English. I then realized if I learned crocheting in English, I could learn from people around the world and do a lot more (now I learn knitting, felting, painting, etc from internet)

For the first time in my life I realized how important English was. It opens my eyes and transforms my life. The fact that I can learn anything I want if I know English changes me. I wanted to be able to read, to write, to communicate better. I listened to English songs only, I read lots of books, I talked to myself whenever possible, etc. I didn't do it just because of TOEFL but because I honestly wanted to be good at it. I know it’s also a weird connection between passion in DIY and passion in English. Passion did not come suddenly in my dreams, it came because I wanted to be better everyday at crocheting, and later English.

In a more professional aspect, I love endo because after many failure, I want to be better at it. I wonder what I did wrong, what I learned and what I should do to prevent it happening again. I love esthetic operative because when I look at my restorations and other colleagues’ restorations, I feel the shame and I want to learn the secret to do a better, more natural-looking ones. I love pros because I am not good at it and I have so much to learn. The “so much to learn” excites me in the way “sleeping on the floor of a church” excites me years ago.

When I first started the drafting version of this website, I was overjoy that I kept bouncing my legs for hours. For the first time in my life I now know how to buy a domain, how to build a website and I did it from scratch on my own (of course with some help from one of my friends). It may be nothing for someone, but for me I learnt a new skillset and no matter if the blog is successful or not, I am happy. I want to do my best to build it the way I imagine it should be. I spent hours to read how to create good content, how to make better visual effect, what to avoid, etc. and I always ask myself what else I can do to make it better. I am not a master but I know I am trying my best and that is more important. So passion comes when trying our best at whatever we are doing.

Alert, I don’t do everything with passion cause that will exhaust me. I know how much energy I have and how much I should spend for each activities. I usually pick among all current activities, which one is the most important during that specific time period, and which one can create more positive energy back. My most important duty right now is to finish requirements so I can graduate on time, therefore I spend the most energy on it. This blog helps me to gain positivity and confidence so I can focus better on the previous one so I spend energy second most. I am also not “high” all the time. There is a lot of down time, insecure time when I do nothing, reflect, relax, save energy for when I come back.

Bottom line, you don’t find passion, you choose to live with passion. It comes when one chooses to make the best out of whatever one is doing, when one keeps improving themselves and learning new things. I know this topic has little in common with taking NBDE or applying for dental schools, but I think it’s an important part of life. Whatever you do, either preparing for application or choosing a longer path such as becoming an assistant or hygienist now so you can save up for dental schools later, do it with all your heart but in a smart way. Always asking “what else…” but do not exhaust yourself. Everyone needs a break at some point. It’s good to stop and breathe every now and then as “Life is a marathon not a sprint”.

Also check out this article, I think it is spot on

https://nyti.ms/2jLQwK6

*Any chance for low GPA?

I came across this question not only once. How low is low? How low is acceptable? Do I have any chance when GPA is too low? Which school accepts low GPA? Well I am not in any way a specialist but I do have a couple of thought that may benefit you.

In my school (University of Colorado SODM), we ISP students have chances to contribute in the ISP interview. This is an honor and we fully understand all the responsibilities to come with it. Therefore, I cannot share specifically what I learned in the interview rooms but I will try to convey some general messages. Most of the time, school depends on GPA to evaluate candidates’ academic ability. That’s why you may read somewhere that you should have GPA no less than 3.0 to be considered. That is not wrong but also not totally true. It does depend on schools. I have learned that not every school will pick candidates the same way. Some schools prefer candidates with a great story like being a refugee, living through a war, having some drastic change in one’s life. Some schools prefer candidates with the best academic performance. Some schools like my school – according to the program director – “we value what are components of a holistic approach, not just academic performance or extensive clinical experience”.

In my opinion, it’s not fair when judging one’s study capability only based on GPA. Some schools’ program is tougher than other schools. When I studied dentistry in my home country, passing score is 5/10. Most people would fall in the 5-6 category. Having a 7 will be “Yayy”. Having an 8 means “oh gosh I am so smart”. Having a 9 means “what the hell, how could I get that”. I don’t remember seeing a 10 except maybe in public health – that subject was one of the easiest in my program. I had a 9 with communism theory. I guess I am really good at writing passionately about something I completely don’t understand. For anyone wondering, it’s a must in my home country as we had to study this continuously for 4 years. That makes me wonder how someone not from these countries knows the whole picture to evaluate one’s performance accurately? Different schools from the same country will score their students differently, let alone different schools from different countries. So when we convert the GPA at home to U.S GPA, it is like a punch to our heart. All of the hard work in 5 or 6 years, all the tears and effort now have such a low value and will potentially harm our future. Not that I think ECE/WES don’t do a good job – I know they try their best – but I think schools should not cut people off just based on GPA because someone having 2.8 may be as good as someone having 3.8.

So what does it mean to evaluate candidates with holistic approach? “Don’t judge a book by its cover” - Everything will be taken into consideration from clinical experience, GPA, research, community service, your effort, your personality, your defying-the-odds story, etc. They want to see if you really commit in dentistry, and if you have a great personality. That is your job to prove to them that you love dentistry, you are not a lazy person, and you are not a quitter! Between someone who doesn’t have any change or any improvement years after years and someone working so hard to earn the opportunity, never let their situation define them, never give up on their dream no matter how long and how far they have to go, I think schools will invite the latter to the interview.

So how to prove? I don’t have an answer that will match everybody. If you are practicing in your home country - you are very lucky, keep practicing! Several years ago University of Washington State had a 2-day prep course for anyone interested in applying for their advance standing program. When I asked one of the consultants there if I had any chance considering I had no U.S education/experience background like other attendees, she smiled and told me “You have real experience working as a dentist and it’s one of the strongest points”. If you don’t have a lot of experience because maybe you moved to the U.S right after dental school, then strengthen your resume from academic standpoint – applying for MPH, going through preceptorship programs, doing research, etc. If you are not practicing and cannot choose the academic pathway either due to certain hardship, volunteering or working in a dental office as front desk/assistant, working as a hygienist, shadowing dentists, etc all help. When you constantly expose yourself to dentistry, that shows how much commitment you have for the career. It’s not rare to see someone having all three – they are practicing in their home country, they completed a certificate program in a U.S dental school, once a year they also would fly here to shadow some dentists. I can’t help but being more humble meeting these people. Bottom line, the question is not “which schools accept my low GPA?” but should be “I have this GPA, what else can I do to strengthen my profile in order to prove to the school that I deserve this chance?”

Honestly, it’s hard for me to write this article since I know there are many people out there deserve to have my spot, sit here and write about their journey. I am not better than anyone, I am only luckier than some so I was admitted. Who am I to give out advice? Please consider me as your local tour guide who just happened to go through the journey 1,2 years before you. Be patient, you are almost there.

*Facing insecurity

In my “previous” life, I was surrounded by my beloved circle of friends and family. We share the same voice, same background, same culture. I joined in a non-profit group since I was 15, which founded by my parents. I had a large family other than my own parents, grandparents, aunts, uncles, etc. I belonged to something bigger than me and at that young age, it’s a pretty big deal. And although there were still moments that I was less confident, I was pretty comfortable in my own skin.

Me and my charity group - 2005 - I just finished high school

Me and the group - 2012 - I just graduated from dental school

Until I got here…

When I first visited the U.S, everything was so new and fabulous. My family lived in a very cozy rental house in a peaceful but depressing small town. Don’t get me wrong, I still love that place since it always recalls good memories of my first time in America. What I mean is I was obsessed with the whole “American” thing. I thought everything American was great. They have beautiful cities, they go hiking and swimming and exercising on a daily basis which I never did, they have big markets with unbelievable variety of stuff from sandwich to apple (we have only 1 kind of sandwich and like 3 kinds of apple in Vietnam). Unfortunately, the more I admired America, the more inferior I felt to other people around me. “I come from a third-world country. Well I am a dentist in Vietnam but who cares. I don’t even nail a good job there because of the grand studying plan. And I don’t even know if it works at the end or not. Hmm maybe I just waste my time and my mom’s money on this. Hmm maybe I just marry someone here to settle down and go back to school to study whatever. Hmm my boyfriend is wise, and I feel so stupid around him since I don’t know anything. Well, my accent is funny, and I can’t even conduct a conversation with the waitress at restaurants.” Those thinking just kept replaying itself in my poor little head every single day. I allowed them. I nurtured them.

Somehow, I got through the NBDE exam and applied for the advance standing programs. Then the day I dreamt for came. I got the interview invitation from my dream school. I had a month to prepare and I knew I would do anything to give it the best shot. My ex broke up with me about 3,4 days after that. He told me we were not on the same page, that I was not like when I was in Vietnam, I was so confident back then, etc. I tried to defend myself but deep inside I knew he was right that I was not good enough. I told him that things would be better when I got in the school and became a dentist but how I could make him believe in it when I did not believe in it myself. Who am I to really get a spot at the school?

If you are choosing this path, you know what I am talking about. We let ourselves live with all the insecurities and believe in everything our-pity-selves want us to believe in. Lucky me, I did not suffer for too long because all my head was on the game. That was all I wanted – a chance to make my dream come true. I was lucky enough to be able to practice at home because my mom purchased a mobile motor earlier. My friend sent me some teeth and burs so I could practice. The rental house was so small I couldn’t sit inside to practice because the dust would end up in everybody’s lungs. I determined to practice outside on the front yard 3-4hrs per day in a big coat at 50 degree since I told myself if I could do a good prep with cold shaking hands, I could do a good prep under pressure. I turned to google and youtube to prepare for the interview. There I found lists of all common questions one may be asked like “describing yourself” or “tell us about your strength”. I spent days to dig deeper inside myself and finally I went from “I don’t have any strength” to “oh these are my strengths”. The more time I spent on reflecting myself, the more I believe in me. Laying on the bottom of my heart was the defiant voice telling me that I was good just like many others, that I should be proud of my background instead of feeling insecure about it, that my accent was funny because I spoke two languages, not just one. I now knew who I was, what I always wanted, what my strengths and weaknesses were, why I deserved a chance, what my plans were for the future, etc. I knew ME!

Sorry for the blurry picture. Just want to share a picture taken by my mom when I was sitting in front of her place's shed to practice prepping teeth. The motor was unseen in the picture but you can see the handpiece on the bottom right.

I just landed in Denver for the interview. Checking the location of the dental building so I wouldn't be lost on the big day.

Then like a miracle, I got in the program…

I encountered people from around the world with different languages, different cultures, different belief. I wanted so bad to fit in, and I caught myself being insecure again. I talked too much, I did things wrong, I failed some of my friends. It made perfect sense to me at that time, but after a while when I thought about it (and tried to defend myself again), I knew it was my-pity-self taking over. I realized how wrong I was, why I did what I did or said what I said, and what my real problem was. It was hard. I hated myself for a while but I knew it would not do me any good so I tried to forgive and love myself again. Until now, I am still struggling in a circle of feeling good about myself, then feeling insecure, having a storm of emotion, reflecting why I feel that way, trying to work on it and loving myself again.

What I mean from this was,

1) everyone feels insecure at some point and it is fine

2) do not look down on ourselves or take our stories for granted - all the goods, the bads are meant to make us a better person if we listen and learn from those.

3) self-reflection should be a must

4) if we can’t be honest with ourselves, I don’t know what else we can do

5) every time we have some negative emotion - jealous, sad, unconfident, angry, victimized ourselves, etc - it is 99% that we are insecure about something

6) when insecurity kicks in, don’t dwell on it but work on it. It is our brain telling us it’s time to work on ourselves again.

7) Also when it kicks in, it’s hard to be confident or to love ourselves but it’s our job to constantly remind us why we are awesome and why we are worth all the love in this world.

Look I am not trying to act smart or to tell you how to be a good person. I am struggling too. Just like yesterday I suddenly had a storm again and today I have been working on it. I want to share as a reminder to myself that emotional complexity is only human nature, but if this can help someone else out there, it is awesome too.

*Why I love UCDenver School of Dental Medicine

Obviously because it is my school! But there are also reasons behind why I am so proud to call CU my home. I honestly think that CU is one of the top schools in the country and I will list here several key points to support my statement.

1) New, modern facility: comparing to other medical campus in the country, our campus is fairly new. The whole campus was built around building 500 which used to be the Fitzsimons Army Medical Center where President Eisenhower was hospitalized for several weeks. The Eisenhower suite is still there on the 8th floor although it is not open for public. With that much history, however the first medical school lab was relocated here not until 2004 and later joined by other academic schools in 2008. With only 10 years in operation, there is no doubt that the campus still looks gorgeous with the design built to emphasize open air and nature. The dental school itself is a 4-storage building with a big basement where students can hang out or even stay overnight and sleep there if one chooses to. The clinic was equipped with x-ray machine, nitrous oxide or laughing gas, microscope for endo chairs, CAD/CAM system, etc. I love looking out from those big windows around the clinic and enjoying the beautiful greenery outside ( that helped a lot when I took the board exam as I could distract my worried mind while waiting for my patients) The library in the campus is one of the best I’ve visited so far. It has so many study rooms that you can choose with vending machines, coffee vending machine, sleeping pods ready whenever you need a break. Oh I should mention that they have treadmills in all corners so you can study and exercise at the same time.

From the 4th floor clinic's window

Winter is beautiful here

Me at the end of the 1st semester

The waiting area at the dental building

2) Patient pool: also comparing to other dental schools, we have a decent patient pool here as we are the only dental school in the state and patients love us (well at least I hope so). My first year here I felt like I didn’t have enough patients. The only reason why this happened is because we didn’t have as much clinic sessions as the senior students. Our schedule was packed with didactic classes, labs, rotations, assisting session and we were also new to the clinic so they didn’t want to overwhelm us too much. By fall semester of the 1st year to 2nd year, at some point I was panicked (kinda) as I had more patients than I could handle and I wondered which patient I should prioritize and which patient I would have to let them wait. It’s not that students here don’t struggle with patient pool as some patients are simply not cooperative or maybe just not able to keep up with appointments due to certain difficulties. That means you may finish your graduation requirements early or last minutes depending on your luck with patients, but we all will finish requirements and graduate. You just need to keep the school updated on your requirements often and ask for help as needed. They also have several great programs that provide free treatment to qualified veterans (Heroes clinic) or seniors (Senior Smiles program) to increase patient flow for students as well. I have way more patients during my 1.5 year in the clinic here than during my dental school time in home country.

3) The people: no environment can be good without good people in it no matter how awesome the place looks like.

- The faculties: they are awesome. It’s that simple. We have learned so much from them not only clinical skill but also management skill, lifestyle, knowledge, personality you name it. It’s not rare to see students talking to a faculty during their short lunch break. You can even see a schedule in front of a faculty’s office door like this

“12 - 12.30: student A.

12:30 - 1: student B.

5 - 7: study club - 4th floor clinic”

just so you know which day he is still available to schedule a meeting with him during lunch. I wonder when they will eat or maybe they don’t need to at all as they are all superhuman. For some other faculties, they prefer early morning such as “See me in my office at 7am” when you want to discuss about a case. I think I wake up later than all of my faculties (and I am not proud about this but my excuse is because I live right at the campus hehe). There is a joke that pros faculties will have students following them to even restrooms to discuss or get consultation. We are encouraged to share with other students and faculties about something not-dentistry-relevant as after credits during our case presentation. It can be either family photos, short clips about our culture/countries or just whatever we want to share. They say that everyday there are so many things to learn about and if you only care about dentistry, you are missing out on something very important.

- The staff: they go beyond to help you. From the finance, the front desk, the lab personnel, to the dispensary personnel, they all are very helpful and supportive. You will find us joke around at the school or even hang out after school. I still feel so grateful for their help during the board exam. We were lucky to have it at our base and more importantly to have all the support we needed. They kept stocking up all the supplies so we had everything we needed to practice. They stayed after hour to help us with board screening and that’s all volunteer. I remember how the radiology personnel stayed all day to help us mounting radiographs for the endo exam just so we could finish it on-time and I believe not many schools out there or even none offers this much help. The board exam was stressful, but I felt relaxing a bit whenever I saw them around as I knew they got my back if I ever needed something.

- The school (policy): One of the faculties told us the reason the school doesn’t charge us extra for typodont teeth or burs is because they all believe that the only way students can thrive is to practice more. They don’t charge us so we are not hesitant to practice as much as possible. You may feel like $2 for a tooth or a bur is not too much. Well, we had to submit about 35 prep teeth for one of the lab courses, plus 35 extra-credit, plus a lot of teeth we prepped ( or destroyed) in between let alone all the burs we used. That would be like several hundred right there. Oh and the board again (it’s the most important event in dental schools for sure so I keep talking about this). One of my friends had to fly to another dental school for board exam as we don’t have that exam here. She was so jealous and sad when she heard that we had breakfast/lunch/early dinner at the school. They treated us (and our patients) with more than enough food, beverages, fruit, etc . We had bagels for breakfast, sandwiches for lunch/dinner, coffee, sodas, teas, fruits all 2.5 days. Over there my friend didn’t even have water and her husband had to go outside to buy some water and food for her.

As our program director often says, there is always some room for improvement. For sure there is no perfect school or program but for me all of the good things here outweigh whatever they are not good yet. Maybe the risk of bias in this article is high, but I don’t really care as I will forever proudly call my school as one of the best dental schools in the country.

How to study for NBDE Part 1 - 1

Let’s be honest. Studying NBDE1 by myself while still working is for me one of the hardest things to do. Do you ever have the feeling of passing exam but having no clue how you manage to pass it? Yes that's exactly me. I write this post with a humble mind that I am not better than you and I am not a master on this. I just want to share what I did and hopefully can shed some light on your questions somehow.

Let’s start with material first. The “Bible” of NBDE is Dental Deck. You can either buy the old versions from amazon, ebay or buy the newest version directly from their website www.dentaldecks.com From their website you can either purchase online version, flashcard version or both. It’s very pricey though, from $250-$300. If you are on a budget and feel fine with older versions, amazon and ebay are your best bet. From my experience, older version is fine. The DD company “fix” something every year and I don’t really know what is the difference between the newest version and the previous one. I first laid my hand on DD version 2007-2008 or so in 2012. Later I decided to purchase a newer one from amazon – version 2011-2012. The newest one was 2013-2014 at that time. I passed the exam in 10/2014. No problem at all.

Other than DD, there are so many other resources to choose from. Some of the popular books are First Aid, Mosby, Kaplan, etc. We also have some apps/website like Dental Board Mastery, Board Vitals or Crackthenbde. Choosing which books or app to buy is a matter of personal preference. I myself got First Aid book from amazon. The only reason was that it’s one of the cheapest book I could find. Money was super tight back then. I haven’t read other books or apps yet so I can’t compare for you sorry.

The last but not least, released questions from ADA is a must. It’s not that you will see the same questions in your exam, but that it will help you understand the way ADA putting questions together. One thing my friend told me when I prepared for part 2 (but it should be the same for part 1) is if I scored around 60% or more on those papers, I should do fine at the exam. However I read somewhere on the internet that one should aim for 75% actually. I have no clue. But when I passed part 2, I scored around 60-66% in those questions. These released questions you can buy directly from ADA or again – amazon/bestbuy. I didn't take the test after I finished studying. I didn't even finish studying when I took the part 1 exam. I took it while studying so I had some idea how the questions looked like and which parts would show up again and again.

So, how did I study? Being honest with you, I don’t like DD. It asks you to memorize points instead of the whole concept. I don’t know about you, but for me I can’t study by memorizing. I need to understand the link between this and that, then where it can be wrong, then how we correct it. I started with DD first, then unable to understand I turned to First Aid. It helped for a while but then it became too much. I completely forgot whatever I learned a week ago after cramming too much. I went back to DD and then changed my mind again. Later I found out that it’s impossible to remember everything from these material. Even if I remembered then, if the questions would be a bit different, there would be no way I could apply these memory to answer it. Then I turned to the website I love the most – youtube. There I searched about kidney, liver, nerve, brain, carbohydrate, lipid, cell structure, etc – everything. These videos can go from very basic for general community to specifically for medical students. My logic was easy – if they ask about renal pelvis, at least I should know where it is then I may have a chance to guess the answer. Among all the channels I watched, I think Khan Academy is the best – very informative, easy to remember, basic but not so basic knowledge.

Also from that experience, I found out that I learn by really think about the topic. When I write notes, the actual process of deciding what to put in notes, what not to, what is important, what I-can-never-remember-so-just-ignore-it, etc. Once I read my notes again, it’s not what in the notes I remembered but the way I wrote it. Personally I think it should be the combination of both formats. You can use DD to learn, then whatever you don’t understand, turn to books, apps or youtube. Try different ways of learning. You may be someone learning by ear – if so reading your notes out loud and recording to your phone so you can listen and learn while doing house chores or going to gym. If you learn by eyes, use tons of diagram, colors, arrows,etc.

Another important thing I did was to look for advice. I googled “how to learn NBDE part 1/ 2” and found out several blog pages discussing about this. I learned a bit here and there and applied what I thought would work for me in studying. There is a forum that everyone should know about once they want to chase this dream. It’s called studentdoctornetwork. There you will see groups of medical students, dental students, pharm students, international dentists and so on. People post questions and answer questions on a daily basis. I felt much better realizing that I was not alone and there were so many people also working hard for this.

My last piece of advice in studying NBDE is that you will never remember every-single-little-detail in those materials. It’s just mission impossible. So if you encounter a point that you don’t understand, try one more time then move on if still can't. Save your brain (and time) for things that you can remember. If it costs me 1 neuron to understand and remember the whole chapter, I’ll buy it. If it costs me 2 neurons for only 1,2 pages that absolutely don’t make sense at all, I’d rather spend those 2 neurons to remember another 2 chapters. Go for big concepts. How many percent you think they will ask about the trigeminal nerve, and how many percent you think they ask about metatarsal bones? If there is one question about the latter, there should be at least 5 questions about the previous. I will aim to score 5 rather than 1. I studied thoroughly dental anatomy and decided that I should not miss any questions from this part. I didn’t have time (or courage) to study biochemistry at all so I only learned basic concept from youtube and skipped the whole part. I still passed the board (and that still amazes me until now). I don’t say that you should also skip it, I say understanding the big picture is more important than memorizing little details.

*ISP Life at UCDenver - 1

Today is my last team meeting before graduation. I can’t even believe it! Time flies so fast. Some of my friends used to laugh at me when I told them this but I was very happy attending my first team meeting at the school because I don’t think I ever had any team meeting at my previous dental school. Every small things count!

Here at UCDenver, we divide every class into 4 teams: C,U,D,T (standing for CU Dental Team I guess). Every single thing ties to your team. I am in team C, so from patient pool, schedule, advocate, coordinator, transferring patient, lab seat, etc is marked with “team C”. ISP class has 40 students while DS class has 80 students. So the whole school has 80 ISP students and 320 DS students. That’s why school need to break down into teams in order to manage and help students better. So we have 100 students in each team: 10 from ISP2, 10 from ISP 1, 20 from DS1 and so on.

Every team CUDT will have 2 coordinators to take care of 100 students, (mainly only 80 students because 20 from DS1 hardly have anything relating to clinic). That’s a lot of work for our coordinators I agree since each of them is in charge of the need of 40 students at one time. Coordinator is the one assigning us patients, helping us with scheduling patients when we have some trouble doing so, dealing with uncooperative patients, sending patients letter of no-show, tracking students’ requirements and performance, etc. Without them, we cannot graduate on time for sure. In short, they are helping us with patient management.

Every small sub-team – like team C ISP2 – will also have an advocate or practice leader. They are faculties at school. They are the ones helping us to analyze what’s difficult and what to expect from this case, who we should talk to about this particular problem, what’s going on with our requirements, how to proceed with these info, etc. I always learn something whenever talking to my advocate and she helps me to avoid so much trouble and wasting time in terms of clinic practice. In short, they are helping us with clinic management.

Then, on top of that, the school has a huge and efficient system of patient advocates, new patient screening coordinator, chief coordinator, each clinic coordinator (heroes clinic, OMFS clinic, special care clinic, etc) and their goal is to have the whole school running smoothly from faculties, students, labs, clinics, staff, etc.

To achieve the maximum efficiency here at the school, we have 2 coordinator meetings, 2 advocate meetings, 2 team meetings and 1 practice meeting per semester (except summer semester – they have only 1 each because the semester is shorter). For coordinator meetings, we will have basically 1hr with the coordinator to go through how our patient pool looks like, any patient that we have trouble to deal with or to contact, how the pool helps with our requirements for graduation, and if we need to have more patient for a specific need. Then, if we do need more patients with crowns, dentures, restorations etc she will send email to other coordinator such as new patient screening clinic coordinator to find us more patients. Or she may help us to call the patient that we couldn’t contact for a while. Final step is to gather all these information to forward to our advocate for the next meeting with them.

At coordinator meeting, we will discuss with the advocate for about 1 – 1.5hr about those info we got from the coordinator meeting – which one we should prioritize and which one we can wait and see. I still remember after my last meeting, my advocate literally “dragged” me around the school with her to find some important persons to give me more patients with crowns. How awesome is that! That’s the reason why the school assign 1 faculty to take care of 10/20 students only because there is so much to do.

At team meeting, the whole team (except 20 students from DS1) will gather twice a semester to discuss about what happened, is happening or will happen in the clinic. This morning we were discussing about new periodontal classification, new changing in our program call Axium, reinforced our understanding about insurance, finance, prescription etc. Every meeting will have different content because it is based on what’s really going on in clinic. For example, if the school noticed that there was lots of trouble recently in sending lab order, they will guide us on how to send a lab order in next meeting. These meetings are very important that Dr.Johnson – our Associate Dean of Clinics and Professional Practice always takes his time to be there, first to answer any question, and second to remind us of our privilege and responsibility to be a student at the school and that we should take advantage of every minute we are students here.

At practice meeting, it will be among us team C ISP2 again with our advocate and coordinator. Each time my advocate will email the whole team asking which topic we want to know more about and she will find a faculty to talk to us. Last meeting we were so worried about the board exam so she invited a faculty familiar with the board thingy to discuss with us – what to expect, what to avoid, what to do to have a smooth exam, etc. The meeting before that we had a field trip to one of the labs school is working with to understand more about lab procedures. At the meeting before before that we were talking to a prosthodontist about rotational path RPD.

One time my advocate told us how lucky we all are to have this system because when she was a student at her dental school, one advocate was in charge of 50 students or more and she had only 10 min discussing with hers in a whole year, not even a semester. CU really cares for their students. As long as we keep working hard but smart, and voicing out when needing some help, they will do their best to support us. I know I am very lucky to be at CUDenver, and the more I know about my school, the prouder I am.

This post is dedicated to all the awesome people at CUDenver. I love you all!

White coat ceremony for ISP1 and DS2 at CU

*Do U.S dental schools accept people without green card or citizenship?

One of the most popular questions I’ve got since I joined UCDenver is whether international dentists have any chance when they don’t have green card or citizenship. More importantly, can they work in the U.S after graduation or they can’t? Short answer is YES. Longer answer – let me explain what I know a bit clearer.

My friends or whoever read my last blog will know that I came here on student visa. I got my green card only 4 months ago through my mom’s sponsorship. Are there a lot of students like me coming here on student visa? Yes, a lot. I think at least 10 of my classmates are on F1 visa right now, and some others are on H4b visa (their spouse have working visa H1b). Of course there are some schools or programs specifically require candidate having green card or citizenship to apply, and some programs require only citizenship. However there is no mystery on that. They don’t play hide and seek with us but will give out these information clearly on their website or CAAPID directory like below

So how to obtain F1 visa now that you get accepted to one or several dental schools?

1) decide which school you will join

2) pay deposit to the program – most school will ask you to pay deposit when you accept the offer to join their program. This deposit will count toward your tuition later. For example the tuition for the 1st year at UCDenver SODM – ISP program is $78.630 according to the website. Last time I paid, it’s $4000 for deposit, which means ISP students will pay the rest $74.630 later.

3) send a proof to the school that you will be able to pay the total cost of living for the 1st year (currently $121.450 at UCDenver). This can be from you own bank account, or a friend/family that agrees to sponsor for your 1st year – doesn’t mean that you will use your own money or friend’s money. Weird, I know, it’s only the process. I will post another blog about this.

4) after receiving your proof, school will send you I-20

5) apply for student visa

6) apply for student loan

7) well, when you have visa and loan ready, everything else is minor problem obviously.

During my time at UCDenver as F1 visa student, there is an office that will take care of us called The International Student & Scholar Service or ISSS. If we need a stamp to travel out of the U.S or we need a new I-20 or simply we need some advice on immigration issue, they are always there. They provide walk-in service 2 hours/week right at one of dental school’s office so we students can easily stop by to have a quick question anytime (you know, dental students are super busy). Recently when I got green card, I requested an update in the University system, but forgot to let the ISSS office know. Last week I got an email from ISSS to ask if my status is accurate or not, because they are working to help F1 visa student to apply for OPT. They care about us, guys!

So what is OPT? OPT stands for Optional Practical Training for F1-visa student. Basically all F1-visa student has one-year period to get more real-life training at a company/organization before going back to their home country. For dentists, we will use this one-year to work for a dental practice/ dental corporate/ public health center, etc wherever can sponsor for your working visa, and then apply for working visa during this time. I won’t have to apply for this visa, so I don’t know a lot about the process, but I see from my seniors that they applied around April every year. When you get the working visa, you can just stay and work here years after years unless you get fired. In worst scenario that you really get fired, quickly look for a new job and continue staying under this H1B visa. Some practice/corporate/center also sponsor for you to get a green card after working with them for several years. I again don’t know a lot, but my ex got green card after he worked for a hospital for 7 years, and then got citizenship 2,3 years after that. The number of years depends on case to case basis I think, and also depends on which country you come from (there are currently a lot of application from India, China, etc so the waiting period is longer)

Now you may raise a question “Is it easy for dentists especially international dentists to find a job?” Honestly I haven’t looked for a job yet since it’s still 3 months from graduation (hmm I know I should though) but my friends have started already and they all got at least a call for interview and it’s mainly about negotiation. One of my best friends here got an interview in April – 8 months before graduation since she started really early. She’s also on student visa FYI. When you get an interview, they will describe to you the working hours, the location of office, income and benefit, etc and if both sides agree with those, they send you a contract to mailbox, you sign on it and send it back. Done. When I first moved in to CO, I’ve talked to one senior graduating that year. She told me it’s difficult to find a job that satisfy all your requirements like good income, good working hours, good location in big cities like Denver, New York, Seattle, Houston, good benefit, great mentorship, great services, etc. It’s easy if you sacrifice one of those – working in a rural area far away from cities, then you will have better income for example. Hey, it’s life-like. You never have everything you want in one package, right?

*Journey to America

In 1989, my aunts, granduncle, uncle, and cousin escaped Vietnam by boat. You may or may not hear about “boat people” – millions of people were, are and will still be risking their lives on the ocean to look for a better future. Vietnamese was not the only one but probably the most famous one. After the Vietnam war, the world witnessed millions of Vietnamese risking theirs and their family’s life on those small fishing boat try to beat against the Pacific Ocean waves.

After a few years living in one of the refugee islands, my family was lucky enough to all move to the evergreen Washington State. They worked hard to support themselves and to fund their dream of bringing the rest of the big family here. That’s where I came in the picture. In 2000, my aunts officially filed the immigration paper for the other 3 sisters and their family. I was 13 years old at that time, came to school one day and excitedly told my friends “guess what, I will move to America soon”. I didn’t know any better. The lengthy immigration process was not easy for a child to understand. Later I learned that if a child is older than 21 years old, they he/she is considered to be independent from parents and when parent move to America, he/she will not go with them.

In 2004, getting scared that I would be leave behind, my parent planed for me to go to the U.S first to study and then would meet them there after a few years. I failed the visa interview twice so I had to finish high school and take the entrance exam to the dental school. In Vietnam there is no undergrad program. We take the exam to dental school, medical school, engineer school right after high school and spend 4-6 years there (it’s 6 years for dental school) Maybe dentistry is meant to be for me.

On 11/20/2008, my family finally got the immigration interview. When we passed the interview, my mom confirmed with the embassy that my name was still there on the family’s file and got a nod. I texted my friends that I would move to the U.S with my family in a month and since there was so much to prepare, I would stop going to school in the next few days. I talked to the dental school’s office about the move and they said bring them the visa and they would end my attendance. My 21st birthday was on 11/25. On 12/2, we all went to the embassy to receive the visa. We were the last one there and one officer gently told my mom that my visa got canceled because I was then 21. There was nothing else to do. My survival mode was turn on. I went back to school, received a lot of help from my dear friends to make up for all the assignment I missed during the time and for that I am still grateful until now. Thankfully, I was still a 4th year dental student and got the chance to finish my dental school. Needless to say, you can imagine all the drama happened with a 21 yo living her whole life with parents. I told myself that day “America doesn’t want me”.

In 2010, my mom filed the immigration paper for me one more time. I graduated in 2011 and started to gather information about getting license in the U.S. Then I started preparing to take TOEFL and later NBDE. The first time I stepped in American soil was in 2013 on tourist visa. I applied to the advance standing program in 2015 and fortunately got accepted by University of Colorado. However due to finance situation, I had to defer one year. Came back to Vietnam with broken heart feeling like my dream was slipping away, I told myself to focus on working and gaining more experience. In 2016 finally I was offered the private student loan to cover for one year cost. At the same time my immigration file was processed but we predicted that I would get the interview in 2017. That would be too late for the program so I applied for student visa and came here in F1 visa instead.

If I waited longer to come here on immigration visa, I would get greencard about 4 weeks later. But since I came here on student visa, my mom had to file for visa status adjustment and the process itself dragged for almost 1.5 years. In April this year I went for the interview. It was quick, only 10 min. I think they have enough paper with my name on it. When they said congratulation, I was asking if they have some sort of paper as a proof of the result and they said no. I called my mom as I knew she was worrying for a whole day but carefully told her not to expect too much as everything can change last minute (my life lesson). I got the greencard in the mail 2 days later. I was thinking that the moment I got my greencard would be sort of historical moment since I spent 17 years waiting for it, but in fact I didn’t feel much that day. On 11/20/2016, I reached America with a one-way ticket (Well I think I purposely chose that exact same day for a closure).

One friend used to ask me, if I struggled so much to come to the U.S with no certain future, why didn’t I just stay in Vietnam, build a family and maybe opened my own clinic. I asked myself that question for a moment, but when you spent years building your dream, it’s not that easy to let it go. Living in America is a long-term dream, and practicing in America is even a bigger one. I saw a path, and I couldn’t give up on it. Maybe I am perseverant, or simply stupid. But judging on the current outcome that I just passed the board exam, I think I was not stupid. I hold on to these memories to remind myself everyday how lucky I am to be here and do what I love the most. Now back in 1989, I owe everything to my beloved ones who risked their life so I can live the American dream today.

What is ADEA CAAPID?

If you read my last blog and happened to click on the ADEA link, you will notice the pop-up page call “ADEA CAAPID Directory”. We all know that ADEA stands for American Dental Education Association. So what does CAAPID stand for?

According to ADEA website, CAAPID is “Centralized Application for Advanced Placement for International Dentists”. This is where you can have a general idea about the advanced standing programs (ASP) across the country (please read my last blog if you wonder what ASP is) as well as applying to ones.

From the main page “ADEA CAAPID Directory”, you will see a list of every U.S Dental School offering the ASP with a link to each school for more specific detail like class size, contact info, length of program, etc and of course the school’s website. From there, with a lot of hard work to satisfy all their requirements, you will come back to CAAPID one more time to finally apply to your dream school(s). It’s very unlikely that anyone of us will apply to only one school. These programs are so competitive that some people will apply to 20 schools to increase their chance. So instead of going to 20 websites, sending paperwork to 20 different schools, and pissing off your reference persons for also sending their letters to 20 schools, you apply through CAAPID. CAAPID has a standardized set of paperwork that you have to complete and if any school requires more information, they will describe specifically and you will have to submit those extra paper directly to the school.

I don’t remember the exact number but I think I paid about $30 for each copy of the NBDE score and $20 for TOEFL, so I would spend about $1000 just to send those score reports to 20 schools. Don’t get me wrong, applying through CAAPID is costly too because you will have to pay to CAAPID itself depending on how many school you apply through them (I think I paid a bit more than $1000 to apply to three schools). Well the thing is you pay only $50 to send NBDE/TOEFL report to CAAPID and they will distribute it to 20 schools. Less money- and time-consuming. After you complete the CAAPID application, each school will now have access to your info and review your application. If you are required to submit one or more things, schools will contact you directly and from now on you will submit to them only.

Honestly, the whole process was a bit scary for me. I kept paying money without knowing where it would lead to. Mostly I felt guilty toward my mom for spending her credit card. I was working part-time in my home country back then to spend time for studying so I didn’t earn that much considering the difference in currency between Vietnam and America. And although my mom was working here in the U.S at that time, she didn’t earn much either. That to say, it takes a lot of courage and probably blind-belief to pursue this dream. I get you, friends! Good luck to all the brave warriors out there.

*Which schools provide the advanced standing program for international dentist?

When writing this post, my mind wandered back to 5,6 years ago when my journey first started. I was thirsty of every small information I could squeeze out of the internet, completely unaware of the vast info actually sharing freely on a daily basis. Until now I still don’t understand why it was so hard for me to dig out information. Once I found some golden keywords, everything opened up. One of the most resourceful website that I found back then was ADEA website. ADEA stands for American Dental Education Association – so the information is up-to-date and of course official (Yay!) If you are like me before – don’t know where to start – this should be your best friend from now on.

The most powerful info in ADEA in my opinion is their list of all the U.S. School providing the advanced standing program for international dentists who seek U.S license. What is advanced standing program (ASP)? It’s the generic name for all the dental programs capable of giving us international dentist a degree in order for us to get the license. (Why we need a degree to get license and is it the only way? I will write about it with more detail) Let’s take preceptorship program as an example. The preceptorship program takes us in to shadow their faculties only - no patient treatment, no skill training – and we complete with a certificate, not a degree. That’s not an ASP! Master of public health program also doesn’t provide a degree. AEGD program neither and so on. So before you start preparing for any application, make sure you check they will issue us a DDS/DMD degree upon completion.

Now the trickier part, each dental school calls the ASP differently. My school University of Colorado Denver calls it the ISP program (International student program). University of Washington calls it the IDDS program (International DDS program). University of Pennsylvania calls it PASS (the Program for Advances standing students). Then how do you know the exact name of the program at the school you want to apply to right? I know! The way I did it was:

- Check ADEA directory to see if your dream school provides ASP or not

- If yes, bingo! Now check their general requirements – required part 1/ or both part 1&2, application deadline, ECE/WES, etc

- Now you at least know what you should aim for – “passing part 2 latest in September since the deadline is November” for example.

- Final step, learn more about the school you want to apply to by simply googling your dream school + “international dentist program” – they should lead you there.

From this point, it is still a long way before you actually apply to the school(s) because you still have to do a lot of research. You may end up apply to only 3 schools that suits you the most (let’s say you only clear part 1 but still want to try), or to 20 schools across the country to increase more chance (but spend way more money unfortunately). But at least you are now equipped with some basic knowledge of where/when to apply and what needs to be done. I always believe a good foundation can take you far or simply save you a lot of time and headache :)

As I said before, this whole process is quite confusing with so many details and problems that happens every step further you take. My least intention is to overwhelm you with small details. Believe me, if I knew everything I know now, I would not give it a chance as I would think no way I could understand all that. With that in mind, I am trying to make my post kinda short so it won’t be too “dry” to read. I am pretty sure there still be questions on your mind that bothers you all days and nights. Please don’t hesitate to shoot me your question(s) – if I know something, I will answer directly or give you an info source that can answer better than me.

Here I will copy one the my faculties’ statement which I like the most:

BE YOUR BEST!

*Fueling the DDS journey aka the money-talking part

Getting dental license in the U.S is a long journey, and how to fuel the journey is a very important aspect. I’ve seen first-hand how impactful it can be to one’s success. Therefore, I want to dive in deeper to this topic today. If you have no time for story, skip to the bottom and read the part in Bold letter of what I've learned through my story.

You may or may not hear my story before I joined UCDenver in 2017. I started preparing for NBDE and TOEFL since 2012. It was lots of money and although I started working, I had to ask for my mom’s help still. She was in the U.S at that time, recently emigrated, recently got a job, was not financially stable yet. She was working, supporting my two siblings in America and supporting me for my education as well in Vietnam. No easy task. We were hand-tight. I still don’t understand how my mom managed that because I graduated now, started working as a dentist here, and trust me, $500 for one exam would still be a burden to me. Every decision back then had to be calculated carefully – which book to buy, which course to take, etc. I recently received a message on which book to buy because all of those NBDE books are expensive. I know exactly what you were talking about! I searched Amazon and E-bay to find the cheapest secondhand book with the not-too-old version (I used version 2011-2012 when I took Part 1 in 2014). You can learn from any book. It’s not the book that matters but how well you understand the material and if you can apply what you understand in answering question. You can buy the latest version of every single book out there and still fail if all you do is trying to memorize all the points.

There is not only money for exams. You also need money for other no name steps as well. Evaluation with ECE! Registering with CAAPID to apply! Asking ECE to send copy to ADA! Asking ETS to send TOEFL score to ADA! And so much more. One wrong address can cost me about $30, $50. Multiple times can easily cost me $100 or more. The money pressure will be there. I do not want to scare you away but I want you to be mindful that this journey is fueled by either money or a lot of money. Up to this point, you have to have money sitting in your bank account for this because no bank will give you a loan for “preparing for dental school” reason. I have to stress it because one reader kept asking me about student loan while not even taking NBDE yet – I found out later – she thought she must have student loan approved before she can apply for dental schools. No! To the day you get the “Congratulation!” email from dental school, you pay everything by yourself and you do not need student loan.

Schools will not ask for financial proof when you apply nor pick you based on your financial ability. Finally the day you longing for for so many years come! You get the call or the email from the director. I don’t think a lot of people sharing what happens next so I will share my story in detail. In the next several days, I got another email from the school asking me if I will accept the position or not. I had three options – decline (if I pick another school)/ defer (one year only)/ or accept. When I chose accepting the offer, I had to send a deposit check for $4000 to confirm that I do plan to come. Of course, this deposit would go to the tuition later. It was a shock to me as I then faced a more serious question – I got accepted now where I can find enough money for dental school with my family’s current financial situation. I had no choice but to borrow money for the deposit. This is my family and my own dream come true, but at the same time, I put tons of pressure on my mom. I had some saving but it was not enough as I spent lots of time studying instead of working. We had to borrow from my aunts, uncles, cousins. Most of them also just recently emigrated to the U.S and had entry level work income. I felt like the most selfish person on Earth to depend solely on family to help me in my own success. I questioned myself if I could barely afford $4000 deposit, how I could afford tuition fee and if I could not, I would lose $4000 for nothing. It was a scary time, but we managed it.

Next step, school asked me to provide financial proof that I could afford at least one year of tuition. I was honestly thinking it would be easy to apply for loan “because I would soon become a dentist here, so bank should love me”. WRONG! I talked to several banks. Some of them need I-20 to process the application but school will not give you I-20 before you give them the proof of the loan. Only two banks accept the application without I-20 so I applied to both. With all the banks, I would need a cosigner as I was not a residence or citizen here, I had no credit history, so they could not trust me. Easy right? I have my mom – a US Citizen – and of course she had good credit history, she was working and had income. On their website, they said something like “cosigned needs to have income of $19000/yr minimum to be qualified” and my mom earned more than that. WRONG again! Both of them declined right away as the amount of money I wanted to borrow ($100000) was way too much comparing to her income (aka her ability to pay in case I cannot). I contacted the school desperately to look for a way out. They suggested me to borrow lesser amount but how I could afford the rest? My extended family was willing to cosign for me as well but their income was just like my mom’s. I turned to the internet asking for advice and help. No one could help and none of the advice worked. I did not want to ruin someone else’s chance and honestly the whole time, this acceptance was too good to be true so in the back of my mind, it was not meant for me. I gave up! I wrote a letter to the program director to apologize that I had to defer one year to figure out about the tuition. It was devastating. The moment I hit the “SEND” button, I was looking at my years of hard-work (and $4000) flying through my hand.

So how did I make it right next year? I did nothing. It was my family. I am still a selfish daughter. I mean I worked harder that year, found a new job, earned more money, saved more but it was nothing when you exchange VND to USD. My dad passed away two years earlier before all of this happened and he left the house for me so I could sell it for my education (Thanks, dad!). I could finally sell the house that year and had a bit more money (Thanks to my siblings that they did not ask for anything when they have the right to take some). My mom (remarried after I deferred) and my stepdad bought a house, their income together was much better than my mom’s alone so my stepdad agreed to help as well (Thanks mom and Sal!). My mom thought I gave up on the idea but I couldn’t. It was not only my effort but also my whole family's and I did not want to see it go in vain. I applied one more time next year secretly and the bank accepted although they gave me an insane interest rate 11.5%. I had to do what I had to do.

What I learned from my journey was:

1) You don’t need to worry about tuition from the start, but do need to think about your ability to afford it – for example if you have someone to cosign, if you have property in your home country that you can take a loan from there (my dad’s house wasn’t qualified for this) or if you and your family have enough savings to pay for school.

2) In the U.S, banks don’t care how much money you owe, they only care how much you own. I do believe what made a difference was the house. The bank evaluated that she owned a house and paid payment every month so she’s reliable. I was scared that she had mortgage loan, so bank would refuse. Everyone in America is in some sort of debt so debt is not a deal-breaker. If you are not in debt, banks won’t like you as much.

3) It will be easier when you have I-20. In order to have I-20, you will need to send school proof of finance. School doesn’t care where or who it comes from, so if you have a friend or family having about $100000 in bank account, you just need to ask them writing you a letter that they agree to sponsor. School will not hold it against the person. The person doesn’t have to give you the money. School only needs the letter to issue I-20 so you can take it to apply for loan. I suggest to ask local banks from your home country, who knows they may have a service that you and I don’t know about.

I always say that I have utter respect to all doctors going through this long difficult journey. That takes a lot of courage and commitment with no guarantee of ROI – Return of Investment. I also say that if I knew what I know now, I might give up from the beginning. If you feel like you don’t understand the steps, or some part is confusing, believe me, it’s a bless. Life will prepare you enough to take all the hardship. What you learn now will prepare you for next year, and what you learn next year will prepare you for a year after that. Life changes, and so do you. When I write this, I keep asking myself if I give out too much information and discourage someone. That is absolutely not my intention. I want to share information to encourage you to be practical and if you are facing what I faced years ago, knowing that you are not alone, and sooner or later, there will be a way out eventually.

Information is GOLD!

P.S. more questions? Please don't hesitate to share with me by sending a message at the bottom of the page or through our official facebook page

Kỳ thi quan trọng nhất trong sự nghiệp của nha sĩ Mỹ như thế nào?

Ở post trước mình đã giới thiệu về kỳ thi board của nha sỹ Mỹ, hôm nay mình sẽ phân tích kỹ hơn về kỳ thi này để mọi người hiểu rõ hơn. Nếu các bạn chưa đọc post trước, xin click link để hiểu thêm mối liên hệ giữa kỳ thi board và license nha sỹ.

Thông thường việc chuẩn bị cho kỳ thi board diễn ra vài tháng trước kỳ thi. Mình chọn thi board vào tháng 8 bởi lý do chính là vì mình sợ… rớt. Mình tốt nghiệp vào tháng 12 và theo như mình tính toán thì nếu rớt đợt tháng 8, mình có thể thi lại vào tháng 11 – như vậy thì mình vẫn có thể pass board trước khi tốt nghiệp (thí sinh phải chờ 3 tháng mới được thi lại). Từ tháng 1, 2 nhà trường đã bắt đầu họp sinh viên lại để phổ biến thông tin và khoảng tháng 5 là bắt đầu tất bật chuẩn bị. Mình thật sự không nghĩ được là lại có nhiều việc đến như thế, từ những việc chính như chọn ngày screen bệnh nhân, mời thầy cô trợ giúp, soạn thảo flyers, phân chia công việc trong lớp, liên hệ staff để chuẩn bị dụng cụ, phim cho buổi screen… cho đến những công việc không tên khác.

Screen bệnh nhân là công việc quan trọng nhất để tìm đủ bệnh nhân cho cả lớp – vì vậy việc tự giác của mỗi thành viên là vô cùng quan trọng. Mình may mắn lớp mình rất đoàn kết nên mọi người tự động đi khắp nơi để tìm bệnh nhân – từ chia nhau đi các nhà thờ, đền thờ cho đến các siêu thị hay các event cuối tuần. Mỗi người tự chịu trách nhiệm in hàng trăm flyers đi khắp nơi cũng như đóng góp để dịch thành nhiều thứ tiếng từ tiếng Việt, tiếng hoa, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Arab… Các sinh viên có nhiều bạn bè ở Denver thì kêu gọi bạn bè đến screen để tìm bệnh nhân, tất nhiên họ sẽ được ưu tiên nhận bệnh nhân trực tiếp và khi đủ bệnh nhân thì họ đều chuyển bệnh nhân lại cho các bạn khác trong lớp. Bản thân mình cũng may mắn được chuyển 1 bệnh nhân sâu răng vào phút cuối vì bệnh nhân kia của mình không đạt chuẩn (sâu quá nhỏ). Vào ngày thi, có một vài bạn không thấy bệnh nhân xuất hiện, thế là cả lớp ai có bệnh nhân sơ-cua thì gọi mời ngay lập tức khiến mình hết sức cảm động và tự hào về lớp mình.

Các kỳ thi board thường có format hơi khác nhau một chút, nhưng tựu chung lại thì đều gồm có các phần cơ bản như thi Operative (xoang II là chính, xoang III tuỳ board quy định), Perio (Scaling and Root Planing một phần tư hàm), Endo (một răng cửa, một răng cối), và Pros (1 mão răng và 1 cầu răng). Đa phần Operative và Perio là bắt buộc, còn Endo và Pros thì tuỳ từng bang quy định. Do đó trước khi thi, sinh viên/bác sĩ phải gọi điện thoại trực tiếp lên bang mình muốn làm việc để xác nhận là có cần Endo và Pros không để đăng ký cho đúng. Operative và Perio sẽ thi với bệnh nhân thật còn Endo và Pros sẽ thi trên typodont ở lab. Mình chỉ thi 1 board duy nhất là WREB nên mình sẽ chỉ viết về WREB thôi, tuy nhiên các board khác sẽ tương đối giống như vậy.

The website where I bought teeth to practice for board

Trước khi thi khoảng vài tuần, thí sinh sẽ biết được mã số của mình và mình thuộc nhóm nào. Tuỳ theo nhóm mà mình sẽ thi phần nào trước. Mình nhóm C nên thi Operative buổi sáng, Pros buổi chiều ngày thứ nhất và thi Endo buổi sáng, thi Perio buổi chiều ngày thứ hai. Mỗi board có các giáo viên được certified để chấm thi. Khi thi tại trường nào thì giáo viên trường đó không canh thi và cũng không chấm thi để đảm bảo công bằng. Giữa khu vực thi và khu vực chấm điểm cũng không được thấy mặt nhau. Trong lúc thi, ở những bước cần chấm điểm trước khi thực hiện bước kế tiếp (ví dụ chấm điểm tạo xoang trước rồi mới trám tiếp) thì thí sinh sẽ gửi bệnh nhân lên lầu trên để chấm điểm – bệnh nhân sẽ có mã số là mã số của thí sinh. Sau khi bệnh nhân gặp giám khảo xong thì sẽ quay xuống lầu dưới để gặp thí sinh và tiếp tục procedure.

Thi Perio, Endo, Pros thì tương đối dễ hiểu, chỉ có thi Operative là phức tạp nhất. Khi thi, thí sinh phải tạo một xoang trám lý tưởng – open contact với răng kế bên, các thành ngoài, trong và bờ nướu phải cách răng kế bên đúng 0.5mm… sau đó nếu còn sâu răng, thí sinh sẽ phải xin phép giám thị coi thi được mài thêm (gọi là modification với công thức – modify external/ internal, mở thêm ở đâu, bao nhiêu – thường là xin thêm 0.5mm, vì lý do gì – còn sâu, demineralized dentin,…) Nếu giám thị thấy yêu cầu hợp lý sẽ cho phép, còn nếu không hợp lý thì không được phép làm và sẽ bị trừ điểm. Sau khi tạo xoang xong và cảm thấy chắc chắn đã đạt yêu cầu thì mình sẽ gởi bệnh nhân đi chấm điểm. Nếu giám khảo kiểm tra thấy còn sâu, hoặc còn demineralized dentin thì sẽ chấm rớt môn Operative. Đến phần trám răng cũng có những yêu cầu hết sức khắc khe riêng.

Đối với thi Perio thì rất đơn giản. Giám khảo chấm thi nếu phát hiện còn sót 1 miếng vôi thì trừ 0.5 điểm, sót 2 miếng thì trừ 1 điểm, còn sót 3 miếng thì rớt. Thi Endo trên răng typodont có hệ thống ống tuỷ và thi 2 răng – răng cửa và răng cối lớn. Đối với răng cối lớn thì chỉ cần mở tuỷ đủ để thấy cả 4 ống tuỷ, nếu mở hẹp quá hoặc rộng quá thì đương nhiên bị trừ điểm. Đối với răng cửa thì làm từ A đến Z bao gồm mở tuỷ, tạo dạng ống tuỷ và obt ống tuỷ. Thi Pros thì thường sẽ mài 1 răng cửa cho mão toàn sứ và mài cẩu răng sau cho mão kim loại.

Sau 2 ngày thi, kết quả sẽ có rất sớm do điểm thi đã có sẵn sau từng phần thi. Nếu rớt 1 trong 4 môn thì thí sinh chỉ cần thi lại một môn đó trong đợt thi sau (tại 1 trường khác) nếu rớt 2 trong 4 môn thì thí sinh phải thi lại toàn bộ 4 môn. Chỉ cần thí sinh thi đậu board thì coi như chắc chắn có license vì chắc chắn các điều kiện còn lại đều thoả mãn (đậu part 1,2 và tốt nghiệp từ 1 trường nha khoa của Mỹ).

Kỳ thi board là kỳ thi quyết định trong sự nghiệp của một nha sĩ Mỹ, do đó áp lực của kỳ thi là không hề nhỏ. Ai cũng đều muốn mọi việc hoàn hảo nhất có thể và hoàn thành tốt đẹp để tự tin tốt nghiệp. Có những bạn trong lớp mình không chỉ thi 1 board mà thi 2 hoặc 3 board – đa phần là các du học sinh không có người nhà ở Mỹ nên họ sẽ đi bất cứ bang nào có job offer tốt nhất mà đậu nhiều board thì cơ hội việc làm sẽ càng cao hơn. Vậy thì international dentist kiếm việc khó hay dễ và liệu họ có gặp vấn đề kỳ thị hay không? Đó sẽ là chủ đề chính của post sau ^^

Bác sĩ RHM Mỹ xin license như thế nào

Hôm nay có chút thời gian rảnh rỗi, mình quyết định viết thêm về vấn đề xin license ở Mỹ cho dễ hiểu hơn với các bạn ở Việt Nam. Ở Mỹ, việc cấp license là việc của từng tiểu bang – ví dụ như mình đã có license ở Washington State nhưng một ngày đẹp trời nào đó mình muốn chuyển qua Texas ở thì sẽ phải xin license của Texas. Mặc dù mỗi tiểu bang có requirements khác nhau cho license (ví dụ như phải qua kỳ thi đạo đức, có chứng chỉ học về HIV, hoàn tất 1 năm sau đại hoc,…) nhìn chung họ đều đòi 3 items cơ bản như sau:

1) Thi đậu NBDE Part 1 &2 – và tương lai thì INBDE từ năm 2020

2) Tốt nghiệp từ 1 trường nha khoa Hoa Kỳ/Canada

3) Thi đậu "kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề"

Thi đậu NBDE

Item này tương đối đơn giản và là bước cơ bản nhất mà bác sỹ nước ngoài nào cũng phải đạt được, bởi đây là điều kiện bắt buộc để nộp đơn vô Advance Standing Program của bất cứ trường nha khoa nào. Để thi NDBE, bạn phải nộp đơn qua ADA. Không hề có yêu cầu nào về greencard hay quốc tịch để thi kỳ thi này. Mình đăng ký thi năm 2014 và bay qua Mỹ thi bằng visa du lịch. Trước khi đăng ký thi, bạn sẽ phải đăng ký ADA để lấy số DENTPIN. Số này giống như 1 dạng CMND nhưng dùng cho nha khoa và con số này là con số đi theo bạn cả đời (nếu bạn đi theo con đường nha khoa). Họ sẽ yêu cầu bạn khai các thông tin cá nhân cũng như nộp bằng tốt nghiệp tại home country để chứng minh bạn thật sự là 1 bác sỹ nha khoa. Sau khi có DENTPIN, bạn sẽ được quyền apply để thi NBDE. Đối với sinh viên Mỹ thì họ sẽ thi Part 1 vào cuối năm 1 và Part 2 vào năm 3. Chi phí cho kỳ thi Part 1 (thông tin năm 2018) là $425, kèm thêm $210 cho international dentists vì họ phải thêm công đoạn tra cứu thông tin. Chi phí cho kỳ thi Part 2 là $475 cộng thêm $210. Bắt đầu từ tháng 8/2020, họ sẽ chuyển sang format mới là INBDE. Để biết sự khác nhau giữa 2 format, vui lòng click vào link để đọc thêm.

Tốt nghiệp từ 1 trường nha khoa Hoa Kỳ/Canada

Ở Mỹ có những tổ chức chuyên đi đánh giá các trường từ lớn đến nhỏ. Việc mở trường học ở Mỹ khá dễ dàng, nhưng chỉ trường nào qua được yêu cầu khắc khe của các tổ chức này thì bằng cấp của họ mới có giá trị (vài năm trước nhiều du học sinh Việt Nam bị lừa cho đi học ở các trường không được công nhận). Tổ chức này trong nha khoa gọi là CODA - Commission on Dental Accreditation.

Ở Việt Nam có sự nhầm lẫn về việc các trường trong nước có được “công nhận” hay không. Tất nhiên là họ có công nhận các trường này, do đó khi chúng ta nộp bằng tốt nghiệp lên ADA mới được công nhận là foreign dentist và cho phép chúng ta học thêm 2 năm để đủ điều kiện xin license thay vì học lại từ đầu mất 4 năm. Tuy nhiên các trường nước ngoài này không phải là CODA-accredited schools. Để được xin license, bạn phải tốt nghiệp từ 1 CODA-accredited dental schools. Để tìm hiểu thêm chương trình học 2 năm ở Colorado mà mình đã học, xin click vào link.

Đậu "kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề" Mỹ

Đây lại là 1 nhầm lẫn khái niệm khác ở Việt Nam. Khi mình thi đậu kỳ thi này vào tháng 8, nhiều bạn đã hỏi mình là mình thi xong rồi thì có phải đi học nữa không, thi đậu rồi thì có license, được đi làm luôn hả. Thật ra ở Mỹ, sinh viên được thi kỳ thi này từ trước khi tốt nghiệp để đến khi tốt nghiệp rồi thi được apply cho license ngay không phải chờ đợi. Kỳ thi này ở Mỹ không gọi là “license exam” mà gọi là Board exam, và là kỳ thi quan trọng nhất trong cuộc đời bác sĩ Mỹ. Kỳ thi này khó bởi đây là kỳ thi lâm sàng chứ không phải là lý thuyết như NBDE nữa và vì nó liên quan đến bệnh nhân nên mức độ khó và stress cực kỳ cao. Hầu như sinh viên, bác sĩ nào cũng sụt mất vài ký khi chuẩn bị thi. Do thi đậu board là cửa ải cuối cùng để apply cho license (thi trong vài tháng cuối trước khi tốt nghiệp nên coi như chắc chắn tốt nghiệp rồi), nên khi các sinh viên thi đậu xong board thì coi như chắc chắn có tiền đồ. Vậy kỳ thi này chính xác là như thế nào?

Về cơ bản, có 5 board exam mà sinh viên có thể lựa chọn, mỗi board exam này có hình thức hơi khác 1 chút và location/time cũng khác nhau. Nhiệm vụ của sinh viên là phải tìm hiểu xem tiểu bang mà mình muốn ở và làm việc chấp nhận board nào. Một số bang như Washington State nhận tất cả các board trong khi Maryland, Florida,… chỉ nhận 2 board mà thôi. Ví dụ như nếu mình thi WREB, mình có thể xin license ở Washington state, California, Colorado… nhưng nếu mình di chuyển qua bờ Đông nước Mỹ để ở thì mình sẽ phải thi board lại. Các tổ chức này sẽ phối hợp với các trường để mượn clinic cho kỳ thi board, và cứ mỗi tháng họ lại thi 1 lần nhưng ở các trường khác nhau. Tuỳ theo sinh viên tốt nghiệp vào thời điểm nào trong năm mà lựa chọn thi ở đâu. Tất nhiên nếu được thi ở trường mình là tốt nhất vì đã quen với đường đi lối về của clinic và quan trọng nhất là không phải mua vé máy bay và hotel cho bệnh nhân. Bạn mình có gia đình ở Maryland nên phải thi kỳ thi ADEX mà trường mình thi không có kỳ thi này, do đó phải bay qua New York để thi đem theo 2 bệnh nhân qua đó – bao tiền vé và ăn ở. Các bạn khác thì thích nắng ấm vùng nhiệt đới nên bay qua Florida thi vào tháng sau đó.

Tại sao phải đem bệnh nhân theo với mình mà không tìm bệnh nhân ngay tại nơi thi cho tiện? Ai thi board ở Mỹ sẽ hiểu, bệnh nhân board quý như vàng và cưng chiều như trông con mọn. Bệnh nhân nhất thiết phải có bệnh (sâu răng hoặc nha chu) nhưng không được quá nhẹ, cũng không quá nặng. Bệnh nhân cũng không đuợc có các vấn đề nặng khác (bênh nhân nha chu đủ chuẩn nhưng có răng sâu sát tuỷ chẳng hạn) hoặc các bệnh nặng về sức khoẻ kiểu như cao huyết áp không kiểm soát (nhỡ đâu đang thi bệnh nhân huyết áp lên cao phải đi cấp cứu thì sao 😅) Nếu thi tại chỗ, bệnh nhân chỉ cần nghỉ 1-2 ngày làm việc (thường thi thứ 6, thứ 7) nên sẽ dễ tìm bệnh nhân hơn, và nếu bệnh nhân bất ngờ không đến ngày đó thì cũng có thể tìm được backup. Nếu thi ở bang khác và muốn tìm bệnh nhân ở đó, làm sao để bạn có phim xray, screen bệnh nhân về các vấn đề răng miệng, sức khoẻ, khám xem bệnh nhân có “qualified” cho board exam không, nói chuyện với bệnh nhân về ngày thi… là 1 chuyện rất khó.

Chi tiết kỳ thi như thế nào thì… xin đợi sang tuần sau sẽ viết tiếp 😊

!Nha khoa Hoa Kỳ - chi phí học – phần 2

Hôm nay mình chia sẻ tiếp về chi phí học nha khoa Hoa Kỳ, tuy nhiên thông tin của mình chỉ đúng cho CUDenver – nếu các bạn muốn tìm về từng trường cụ thể xin truy cập website của trường vì các trường rất minh bạch về vấn đề này. Đa phần các bác sỹ, nha sỹ, dược sỹ tốt nghiệp với một khoản nợ khổng lồ, trung bình là khoảng 200 ngàn đô la và không hiếm người nợ lên tới nửa tỷ đô. Vậy thì sinh viên nha khoa phải chi trả những gì trong quá trình học của mình?

Khoản tiền khổng lồ nhất là tiền học phí đóng cho trường. Đối với chương trình ISP thì tuition không có gì khác biệt giữa resident/ non-resident. Khi mình nhập học, tuition cho 1 năm là khoảng 75 ngàn. Chủ trương của trường là cố gắng giữ mức học phí tương đối ổn định, không tăng quá nhiều như nhũng trường khác – tuy nhiên hiện nay mình vừa vào đọc thông tin thì tuition 1 năm đã là 81 ngàn và sẽ tăng dần một chút mỗi năm. Đối với chương trình bình thường, trường áp dụng mức học phí khác nhau cho sinh viên thuộc tiểu bang Colorado và sinh viên từ các bang khác tới. Mức học phí cho sinh viên sinh sống tại CO là khoảng 36 ngàn trong khi sinh viên ngoài tiểu bang là 61 ngàn. Như vậy, tuition 2 năm của sinh viên ISP bằng tuition 4 năm hay hơn của một số sinh viên của chương trình thường.

Ngoài khoản tiền tuition luôn được trường trừ trực tiếp, sinh viên chịu trách nhiệm trả thêm nhiều khoản tiền khác. Ở CO mình phải trả tiền mượn dụng cụ khoảng $7000 mỗi năm, tức gần $15000 cho 2 năm. Vừa rồi khi tốt nghiệp mình phải trả lại gần hết dụng cụ đã dùng trong 2 năm (trường cho lại một số dụng cụ làm quà tốt nghiệp) và staff kiểm tra rất kỹ lưỡng. Staff ở CO rất dễ thương nên đa phần họ xí xoá cho qua nếu không mất dụng cụ quá đắt tiền. Trường cũng có chính sách là nếu list dụng cụ mất tổng cộng khoảng $200 thì trường cho luôn không charge tiền. Tuy nhiên dụng cụ ở đây không chỉ là dụng cụ học trong lab mà tính luôn cả dụng cụ mình check out khi làm bệnh nhân nên đôi khi xui nhiều hơn hên. Anh bạn mình mất nguyên một khay dụng cụ để trám răng mà khay đó gồm hơn 20 món lớn nhỏ. Mình may mắn chỉ mất một kềm tháo mão nên được cho qua.

Khoản tiền mua sách cũng là một gánh nặng cho sinh viên. Tất cả sinh viên bắt buộc phải mua các đầu sách giống nhau và bởi số lượng sách quá lớn – 48 cuốn sách – nên nhà trường dùng ebook toàn bộ. Vậy cho nên mình có muốn tiết kiệm mua sách cũ cũng không được. Điều hay là với ebook, sinh viên sẽ luôn được update bản mới nhất cho đến khi tốt nghiệp thì sẽ không được update nữa nhưng vẫn có thể đọc sách được. Tiền sách tổng cộng là $5200 chia ra làm 4 kỳ đóng tiền. Ngay từ lúc orientation trường đã dành một buổi để hướng dẫn sinh viên tạo tài khoản trên vitalsource và download sách – do đó không có khả năng download sách lậu đâu nha.

Mình không biết các trường khác thì sao nhưng sinh viên truờng mình được yêu cầu bắt buộc phải dùng macbook với cấu hình nhất định. Không phải là dùng macbook cho sang mà xét về an ninh thì macbook rất đáng tin cậy. Như mình có viết trước đây về luật HIPAA – luật bảo mật thông tinh bệnh nhân – trường không tin cậy các hãng máy tính khác về độ bảo mật khi laptop của sinh viên thường chứa bao la hình ảnh, thông tin cũng như phần mềm truy cập hệ thống clinic của trường. Hơn nữa laptop giống y như tính mạng của sinh viên vậy, laptop hư là không học hành được, không book lịch bệnh nhân được nên chỉ có apple với các chính sách bảnh hành của hãng là được tin tưởng. Do vậy mình phải trả thêm hơn $1000 cho 1 cái laptop mới huhu.

Loupes là vật bất ly thân với sinh viên nha khoa. Trong tuần orientation, trường dành một buổi để khoảng 4,5 công ty nha khoa đến giới thiệu về sản phẩm kính loupes của công ty mình để sinh viên có thể lựa chọn. Do kính loupes được cá nhân hoá tối đa, mỗi sinh viên sau khi lựa chọn hãng kính sẽ được nhân viên hãng đo đạc các chỉ số cụ thể như tiêu cự, khoảng cách từ mắt sinh viên cho đến đầu bệnh nhân. Loupes thì có nhiều mức giá. Theo như mình đọc thì loupes khoảng từ $500 trở lên mới dùng được. Tuy nhiên trường yêu cầu mua loupes khoảng $1500 thì mới đủ chất luợng. Mình chọn loupes của Q-optics giá hình như $1200 và trả thêm mấy trăm đô nữa cho đèn đi kèm với loupes. Ưu điểm của Q-optics là họ có removable lens cho nên mình có thể dùng contact lens hoặc kính tuỳ thích. Hơn nữa kính của họ thuộc nhóm rẻ nhất. Bạn mình mua kính loại có thể chỉnh kính phóng đại từ 3x-5x – loại này khoảng $3000. Đợt orientation mình cứ nhìn tiền lũ lượt ra đi mỗi ngày, xót lắm mà không biết làm sao.

Ngoài ra chi phí ăn ở, bảo hiểm, xe cộ,… cũng khá cao. Chất lượng sống ở CO cũng khá cao nhưng tất nhiên không bằng New York hay California. Mình thuê căn hộ 2 phòng ngủ 2 phòng tắm là gần $1.800/ tháng. Mình share với một người bạn nên mất khoảng $900/tháng kèm thêm tiền điện, nước, rác, internet… thêm khoảng $100. Theo như trường tính toán thì mỗi sinh viên cần khoảng 24ngàn một năm cho các chi phí này.

Khoản tiền lớn cuối cùng là tiền thi board. Ở Mỹ có khoảng vài board mà sinh viên có thể lựa chọn – phổ biến nhất là WREB, ADEX, CRDTS, và OSCE. Mình trả $3000 cho WREB chỉ để đăng kí thi chứ chưa tính các chi phí khác. Mình mua lại typodont cũ để tiết kiệm chi phí vì một bộ mới cũng cả $300. Tuy nhiên răng để thực tập thì bắt buộc phải mua mới. Một cái răng nội nha trung bình $20 tuỳ răng trước hay sau. So với việc đóng tiền thi lại nếu rớt, mình thà mua nhiều răng về thực tập cho chắc ăn. Do vậy mình tiếp tục chi thêm hơn $500 cho phần chuẩn bị thi rồi chi thêm cho bệnh nhân board của mình mỗi người $100 kèm theo các chi phí không tên khác.

…còn tiếp…

Kết nối với mình tại https://www.facebook.com/ddsjourney/ nha <3

Bạn có thể click vào Phần 1 để đọc.

Điều gì đáng sợ nhất với bác sĩ Mỹ?

Ai cũng biết trở thành bác sĩ Mỹ đồng nghĩa với việc có thu nhập cao hơn so với bình quân cũng như có nhiều cơ hội hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống (mình không nói chắc chắn 100% vì hạnh phúc hay khổ đau tuỳ thuộc từng cá nhân chứ không tuỳ thuộc nghề nghiệp). Vậy thì bác sỹ sợ nhất điều gì? Không phải sợ không có việc làm hay không trả được nợ mà là sợ mất bằng! Ai cũng có thể thấy được những lợi ích to lớn của việc trở thành bác sĩ, nhưng không phải ai cũng hiểu được những ràng buộc mà bác sĩ phải chấp nhận. Do đó mình muốn chia sẻ một chút về chủ đề này.

Bác sĩ ngán nhất là bị kiện. Đa phần các buổi trình bày ca, đến phần thảo luận giữa sinh viên và faculty, câu hỏi thường gặp nhất đó là “if we choose this instead of that (approach/material/method, etc), can patient sue us? Will they win at the court?” Bệnh nhân có thể kiện bác sĩ vì bất kỳ lý do gì. Họ thích thì họ kiện thôi, thận chí có khi vì cho rằng bác sỹ giàu nên kiếm cớ kiện hy vọng kiếm được một chút. Tin tốt là đa phần bệnh nhân ít kiện thành công vì điều trị trong y khoa công bằng mà nói, có rất nhiều hướng điều trị khác biệt, nhiều ý kiến trái chiều, kèm theo mỗi bệnh nhân có thể có phản ứng khác nhau nên biến chứng nếu xảy ra là điều dễ hiểu. Trong trường hợp bị kiện, nếu bác sỹ có thể chứng minh rằng mình làm mọi thứ theo đúng quy trình, đã thảo luận với bệnh nhân risks & benefits của việc điều trị, bệnh nhân hoàn toàn ý thức và chấp nhận được điều trị (qua việc ký vào consent form) thì bác sỹ không có lỗi. Vậy nếu mình làm đúng thì sao phải sợ? Vì việc bị kiện sẽ mất rất nhiều thời gian của bác sỹ. Nếu việc điều trị diễn ra từ vài ba năm về trước thì việc ngồi lục lại treatment notes, phim xray, các thảo luận với bệnh nhân để chứng minh mình không sai chắc chắn sẽ mất kha khá thời gian, chưa kể đến việc phải làm việc với luật sư bảo vệ, có khi phải ra toà... Thời gian là vàng bạc, cứ mất một ngày làm việc là mất vài trăm đô, cộng thêm tổn thất tinh thần trong thời gian dài. Ngoài ra khi bác sỹ bị kiện, status của họ sẽ có thêm dòng đính kèm về việc đang có lawsuit cho đến khi nào vụ kiện bị bác. Tất nhiên không ai muốn tên của mình bị bôi nhọ cả. Cũng vì vậy mà ngay từ trước khi ra trường, các hãng bảo hiểm đã săn đón sinh viên mua “malpractice insurance” với đủ kiểu đủ loại của họ để phòng trường hợp bị kiện. Đa phần các post quảng cáo tìm bác sỹ đều có thêm yêu cầu bác sỹ phải có trang bị bảo hiểm malpractice hoặc nếu không thì tự họ sẽ mua cho bác sỹ . Không có bảo hiểm đồng nghĩa với việc không hành nghề. Ví dụ như trường hợp bác sỹ bị thua kiện, dù không bị tước bằng nhưng khi hãng bảo hiểm phải trả 1 triệu đô cho bệnh nhân, chắc chắn họ sẽ không nhận đại diện cho bác sỹ đó nữa. “No insurance = no dentistry”.

Bác sỹ thường bị phạt nặng hơn khi mắc lỗi - cũng như cảnh sát bị phạt nặng hơn vì biết luật mà phạm luật. Lỗi nặng nhất mà bác sỹ có thể phạm phải là tiết lộ thông tin bệnh nhân. Cứ mỗi 2 năm bác sỹ và tất cả những người làm trong ngành y phải học lại về luật HIPAA. Vi phạm luật này thì automatically mất bằng. Do đó mọi giấy tờ có tên bệnh nhân đều phải huỷ bỏ đúng quy trình. Mọi hình ảnh của bệnh nhân đều phải bảo vệ kỹ. Đối với sinh viên mà nói, laptop quý như sinh mạng. Do luật Hipaa, mọi laptop nếu muốn vào mạng lưới thông tin của bệnh nhân để có thể viết treatment notes hay sắp xếp lịch hẹn đều cần phải được bảo mật kỹ càng và được đăng ký với trường. Cũng vì lý do này mà đa phần các trường đều yêu cầu sinh viên sử dụng macbook vì bảo mật của Macbook tốt hơn các hãng khác. Nếu bị mất Macbook hay điện thoại (nếu điện thoại có thông tin/ hình ảnh bệnh nhân) thì bắt buộc phải báo ngay lập tức cho trường để xử lý kịp thời. Ngoài ra người ta cũng khuyến cáo không chụp hình bằng điện thoại nếu điện thoại bật chế độ tự động upload lên icloud/google photo/ etc mà nên chụp bằng máy chụp hình thường và giữ kỹ thẻ nhớ. Nếu chụp bằng điện thoại, lưu ý chụp sao cho không thấy mặt bệnh nhân hay có thông tin bệnh nhân trong bức ảnh.

Hiện nay nhiều bang đã hợp pháp hoá cần sa nhưng đó là cho người khác, không phải cho giới bác sỹ, y tá. Nếu xét nghiệm nước tiểu cho thấy có sử dụng trong lúc điều trị bệnh nhân thì lawsuit treo ngay trước mắt. Điều này cũng dễ hiểu vì việc bác sỹ “get high” trong lúc điều trị sẽ khiến bệnh nhân mất niềm tin vào bác sỹ mà khi niềm tin không còn thì việc điều trị chắc chắn không hiệu quả. Lái xe lúc say xỉn cũng là một tội nặng khác. Người bình thường nếu bị bắt lái xe lúc có nồng độ cồn quá ngưỡng cho phép thì có thể bị tước bằng lái xe nhưng sau đó vẫn thi lại được. Bác sỹ nếu bị bắt tội này thì vô cùng mệt mỏi. Lúc bạn mình nói bác sỹ có thể bị tước bằng hành nghề nếu bị bắt DUI (driving under influence), mình đã vô cùng ngạc nhiên. Tìm hiểu kỹ hơn thì đúng là như vậy. Nếu bị bắt, bác sỹ sẽ ngay lập tức phải báo cáo đến hội đồng y khoa tại bang mình ở. Hội đồng sẽ xem xét và yêu cầu bác sỹ phải đi điều trị nghiện rượu, sau đó bị thẩm vấn để xem có ăn năn hay chưa, có đủ điều kiện sức khoẻ, tinh thần để tiếp tục điều trị bệnh nhân hay không… Và ngay cả khi trải qua tất cả những điều đó, khả năng bị tước bằng vẫn rất cao.

Để kết thúc mình xin kể một câu chuyện. Vài năm về trước có một bác sỹ nội trú khoa phẫu thần kinh chỉ còn vài tháng là hoàn thành chương trình và được cấp bằng hành nghề. Một ngày kia cô đi tiệc tùng với bạn bè và có hơi quá chén. Không biết vì lý do gì cô đã ẩu đả với tài xế uber. Xui xẻo là điều này có nhiều người chứng kiến và tất nhiên người ta sẽ chụp/quay lại và post lên mạng xã hội. Video này nhanh chóng nổi tiếng trên mạng xã hội. Nếu là người khác, họ có thể phải chịu đựng một thời gian sự nổi tiếng bất đắc dĩ rồi thì mọi việc cũng chìm xuồng. Nhưng đây lại là một bác sỹ dù chưa có bằng hành nghề. Không cần biết đúng hay sai, cô này lập tức bị sa thải tại bệnh viện nơi mình thực tập. Khổ nỗi một khi bạn đã bị sa thải khỏi chương trình nội trú, khả năng bạn được nhận vào một bệnh viện khác hay một chương trình khác gần như impossible. Cuối cùng cô có degree là bác sỹ nhưng không có bằng hành nghề nên mất tất cả sự nghiệp. Đó là chưa tính đến số tiền nợ khổng lồ cho mười mấy năm học đã sắp đến đích. Đây là câu chuyện có thật mà các thầy cô dùng để răn dạy (đe doạ) các sinh viên về sức mạnh của mạng xã hội và vì sao luôn phải cư xử đúng mực, cẩn thận dù ở bất cứ đâu. Có lẽ vì vậy mà từ thời còn là sinh viên, ai cũng mang tâm lý sợ mạng xã hội. Lúc mình mới vào học, trường phát cho một tờ giấy với nội dung đồng ý cho trường post hình ảnh có mặt mình lên trang web/facebook của trường. Nếu mình không đồng ý ký vào, khi trường chụp hình các hoạt động mà vô tình mặt mình dính vào thì trường không được phép post hình đó. Post trước của mình có chia sẻ hình ảnh của bạn mình trong chuyến đi Hawaii – tất nhiên cũng đã được sự cho phép của cô ấy. Post này không thật sự nằm trong chủ đề chính của trang, nhưng mình vẫn muốn chia sẻ để các bạn hiểu hơn một chút về cuộc sống ở Mỹ. Hy vọng các bạn thích chủ đề này ^^

- Be Smart! Be Brave! Be Fabulous! -

Nha khoa Hoa Kỳ - chi phí học - phần 1

Học phí trường nha ở Việt Nam có lẽ thuộc nhóm rẻ nhất thế giới. Dụng cụ học tập, sách vở bạn có thể chọn mua sách cũ cũng được, dụng cụ thì mua đồ rẻ rẻ thôi. Bảo hiểm y tế cũng rẻ, vài trăm ngàn không có yêu cầu cao. Ai cũng biết học phí ngành Y ở Mỹ là một nỗi niềm trăn trở ngay cả với người bản xứ. Mình đọc đâu đó có người nói, học Y ở Mỹ một là cực giàu, hai là cực giỏi để được học bổng. Vậy câu nói này đúng hay sai?

Thứ nhất, ai vào được trường Y/Nha/Dược đều giỏi, nhưng có được một ghế đã là may mắn bao nhiêu người mơ ước, đâu dám mơ đến một học bổng. Không ít thí sinh được nhiều trường gọi cùng một lúc, nhưng mình chưa từng nghe ai được trường cho học bổng bán phần hay toàn phần. Học bổng trong trường Y/Nha/Dược có không? Có, nhưng học bổng chỉ khoảng 1,2 ngàn đô, không thấm vào đâu so với hàng trăm ngàn đô tiền nợ. Thế cho nên, vế 2 chỉ đúng 1 phần “giỏi” mà thôi.

Thứ hai, ai học Y cũng hầu như có 1 hậu phương nhất định, dù là người bản xứ hay không. Mình có đứa bạn may mắn được người nhà cho vay tiền học hoàn toàn, không cần mượn ngân hàng hay trả lãi. Tuy nhiên số lượng này đếm trên đầu ngón tay. Tìm được người nhà có mấy trăm ngàn trong ngân hàng khó, được họ cho vay còn khó hơn vì thông thường đã có chừng ấy tiền thì họ sẽ đầu tư chứ không để không bao giờ. Số còn lại chủ yếu là vay mượn ngân hàng hoặc nhà nước. Vấn đề vay mượn bên này khá phức tạp, đủ loại đủ kiểu, rắc rối cho cả người bản xứ nên mình chỉ nói những gì mình hiểu theo kiểu đơn giản nhất. Sau này hiểu biết thêm, nếu có dịp mình sẽ chia sẻ.

Nếu có quốc tịch hoặc thẻ xanh, bạn sẽ có nhiều thuận lợi hơn vì được mượn từ nhà nước. Tiền mượn từ nhà nước vẫn phải trả lãi như thường nhưng thường thì lãi thấp hơn một chút. Hơn nữa trong vài trường hợp nếu bạn trả đúng hạn, đủ số năm và thêm vài điều kiện khác, bạn có thể được chính phủ xoá số nợ còn lại. Ngoài ra bạn không cần gia đình bảo kê a.k.a cosigner nên trên giấy tờ, gia đình bạn không mang khoản nợ đó và nếu chẳng may điều gì xảy đến khiến bạn không trả nợ được, gia đình không phải trả thay. Nếu xét kỹ hơn, một số bang không có trường nha như New Mexico chẳng hạn, sẵn sàng cho hẳn $100.000 tiền học nếu bạn ký vào hợp đồng sẽ về làm việc tại bang sau khi học nha sĩ tại bang khác. Như vậy các sinh viên này xem như giảm được một khoản lớn số nợ.

Nếu không có thẻ xanh, đa phần sinh viên chỉ có cách là vay ngân hàng. Trường không yêu cầu bạn phải vay từ ngân hàng Mỹ, bạn có thể vay từ ngân hàng ở Việt Nam hoặc có người thân cho vay như trường hợp bạn mình, miễn là đủ tiền đóng học. Để vay ngân hàng Mỹ, bạn nhất định có người bảo lãnh hay cosigner. Người này có thể là bất kỳ ai – gia đình, bạn bè, người quen. Tuy nhiên không phải ai cũng sẵn lòng đứng tên cho bạn bởi số tiền quá lớn bằng cả căn nhà và trên giấy tờ người đó sẽ nợ khoản tiền này trong vài năm cho đến khi bạn đủ điều kiện để bỏ tên họ ra khỏi khoản nợ ( sau khi bạn đã trả tiền đúng hạn được 6 tháng hay 1 năm gì đó). Ngoài ra không phải ai sẵn lòng cho bạn mượn tên cũng đủ điều kiện cho bạn mượn tên. Sau khi hoàn tất các thủ tục, ngân hàng sẽ xem xét người này có đủ uy tín và khả năng đứng ra bảo đảm cho bạn hay không. Để đánh giá điều này họ dựa trên một số tiêu chí như điểm credit score phải tốt (*), có tài sản, có công việc ổn định, mức lương chấp nhận được so với số tiền muốn vay… Do đó muốn học được bạn phải có hậu phương giúp đỡ.

(*) Bạn có điểm credit score khi bạn bắt đầu dùng credit card. Điểm này giống như điểm uy tín, nếu bạn dùng thẻ để mua sắm, sau đó luôn trả nợ tiền thẻ đúng hạn, bạn sẽ có điểm cao.

Đi học là một khoản đầu tư đường dài luôn sinh lãi

...Sau đây là câu chuyện của mình, bạn nào bận rộn thì đọc khúc trên là đủ rồi hehe...

Năm 2015 khi mình được nhận học, trường sẽ yêu cầu đóng một khoản deposit để chứng minh là mình sẽ đi học tại trường, phòng trường hợp thí sinh được nhiều hơn 1 trường nhận rồi trường nào cũng nói yes đến cuối cùng lại không đi học thì mất cơ hội của người khác. Tất nhiên khoản tiền này sẽ tính vào học phí sau này. Ngày nhận thư phải đóng 4000 đô mình sốc kinh khủng. Ngày đó mẹ mình còn vất vả (giờ vẫn vậy nhưng đỡ hơn chút, nhất là về tinh thần vì mình sắp xong), làm lương thì ba cọc ba đồng. Khoản tiền mình dùng trong suốt quá trình học hành thi cử đã là kha khá. Thế nhưng chuyện cần làm thì phải làm thôi, chẵng lẽ không đóng tiền thì coi như mình từ chối không đi học. Hỏi mượn tiền từ bác, cô, chú, cousin mới đóng được xong khoản này mà lòng thì nơm nớp lo lỡ cuối cùng không mxượn được tiền, không đi học được thì mất 4000. Đóng xong thì lo vay tiền ngân hàng khắp nơi. Mẹ mình bảo đây là chuyện quan trọng nhất, vì ngân hàng không cho vay thì mẹ cũng không lo nổi. Ở Mỹ này, nợ tiền học là một vấn nạn. Người ta đi học có khi vay có 20.000 mà trả vài năm cũng không hết, tháng nào cũng khổ sở vì nợ, nên bây giờ phải vay cả hơn 100.000 thì ngân hàng làm khó là chuyện dễ hiểu. Đúng như dự đoán, mình vay từ 3 ngân hàng và không nơi nào cho vay. Thời điểm này mẹ mình có việc làm ổn định nhưng làm tư và lương chỉ đủ sống. Mình bổ sung thêm 1 cosigner nữa để income tăng lên nhưng cũng không được. Ngày mình viết thư gửi đến trường xin hoãn học 1 năm, trong đầu mình tự hỏi tại sao lại bất công đến vậy, đã đi đến đây rồi mà phải bỏ cuộc. Mình về lại VN trong tâm trạng bất mãn chưa từng thấy (lúc này qua Mỹ phỏng vấn xong vẫn chưa về). Mình bỏ hết chẳng học hành gì nữa.

Qua năm sau, mình tự nhủ không được nữa thì thôi mình chấp nhận số phận, nhưng cũng phải thử một lần nữa vì chỉ được bảo lưu 1 năm nên đây là cơ hội cuối. Vậy hên sao lại được. Tất nhiên trong 1 năm này nhà mình cũng có biến đổi. Mẹ mình đi làm chỗ mới, lương có cao hơn nhưng chỉ 1 chút, quan trọng đây là bệnh viện quân đội nên đảm bảo hơn. Thứ hai là mẹ mình mua được nhà dù hoàn toàn là vay tiền ngân hàng để mua nhà. Sau này mình mới biết, ở Mỹ, bạn nợ bao nhiêu không quan trọng bằng bạn sở hữu bao nhiêu. Một người không nợ gì nhưng không sở hữu gì thì không có giá trị bằng một người sở hữu nhà, nợ mấy trăm ngàn nhưng trả nợ đều đặn. Và đó là khởi đầu cho mọi câu chuyện sau này…

To be continue...

TOEFL 100 điểm

Hôm nọ có một bạn hỏi mình về học TOEFL như thế nào để đạt 100 điểm. Thiết nghĩ đây là bước đầu tiên trên hành trình vạn dặm nên khá quan trọng, vì vậy mình viết bài này hy vọng truyền thêm cảm hứng cho các bạn.

Tại sao phải đạt TOEFL 100đ? Vì đây là điều kiện đầu tiên để nộp đơn xin vào chương trình. Hầu như tất cả các trường nha có chương trình Advance Standing Program đều yêu cầu tối thiểu 94đ mới được nộp đơn, tuy nhiên dưới 100đ có rất ít cơ hội được gọi phỏng vấn. Tất cả các chương trình ASP đều là fast-paced program và bạn sẽ bắt đầu điều trị bệnh nhân chỉ vài tháng sau khi bắt đầu học. Ở CUDenver, bọn mình nhập học vào tháng 1, bắt đầu lên lâm sàng điều trị lẫn nhau vào tháng 3 và khoảng tháng 4,5 là bắt đầu điều trị bệnh nhân. Bởi vì nhịp độ quá nhanh nên bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn nếu không giao tiếp được, hơn nữa đây không phải là giao tiếp thông thường mà là giao tiếp chuyên môn giưã bạn và các bác sĩ khác, giữa bạn và thầy cô và quan trọng hơn là giữa bạn và bệnh nhân. Trường không có thời gian để chờ bạn học tiếng anh nên đương nhiên giao tiếp tốt là điều kiện đầu tiên cần có. Fact: 99.9% candidate nộp đơn xin vào trường đều có TOEFL từ 100 đến 120. Trung bình lớp mình là 109.

TOEFL 100 điểm tuy khó nhưng không phải impossible. Vậy mình đã học như thế nào? Trước hết xin hiểu rằng TOEFL là kỳ thi đánh giá kỹ năng. Nó không giống thi toán lý hoá nơi bạn học gì thì thi ra cái đó. Càng không giống thi văn sử điạ ở VN khi bạn có thể không hiểu gì nhưng nếu thuộc lòng thì vẫn đạt điểm cao. Thi kỹ năng đại loại như thi masterchef vậy, bạn chưa bao giờ nấu món đó, nhưng vì kỹ năng bạn tốt, bạn có thể dự đoán được cho bao nhiêu mắm muối thì vừa, hay nên cho thêm gì vào cho món ăn thơm hơn, bắt mắt hơn. Vậy làm sao để rèn kỹ năng? Cách duy nhất là nấu hàng ngày, nấu đủ thứ món chay mặn ngọt, nấu cả món Âu món Á để đề thi như thế nào thì cũng biết làm, có thể không đạt 10 thì cũng đạt 8. TOEFL cũng vậy, học trung tâm nào không quan trọng, học sách nào cũng không quan trọng nếu bạn không “sống” với nó hàng ngày và không tự luyện tập cho kỹ năng của mình tiến bộ lên.

Khi mình bắt đầu tìm hiểu về TOEFL, mình thi xếp lớp thử ở 1 trung tâm được gần 70đ. Điểm viết của mình không quá tệ, it´ nhất không quá sai lỗi ngữ pháp dù cách diễn đạt còn vụng. Điểm đọc cũng ổn vì mình thích đọc sách và đã tập đọc sách tiếng anh từ trước. Nhưng điểm nghe và nói cuả mình thì ôi thôi là tệ. Lúc đó nhìn điểm nói được đúng 13đ/30 mà cảm thấy nhục nhã với bản thân vì xưa giờ mình cũng gọi là tương đối khá av. Đó là năm cuối trường nha. Tốt nghiệp đại học mình quyết tâm học lại tiếng anh cho đàng hoàng. Lúc đó có trường CIE mở khoá học tiếng anh fulltime sáng chiều từ thứ 2 đến thứ 6 luôn để chuẩn bị cho các bạn đi du học. Học xong 1 khoá thì… hết tiền nhưng vì nói tiếng anh hàng ngày nên nhờ đó mình cảm thấy tự tin hơn. Đó là năm 2011. Sau đó là khoảng thời gian đi làm kiếm tiền để học anh văn. Không đi học được nên mình cố gắng mỗi ngày đọc báo tiếng anh. Đọc tin kinh tế chính trị xã hội thì không hiểu gì rồi, chỉ có đọc tin ngôi sao điện ảnh ca nhạc thì hiểu. Kệ đọc gì cũng được, quan trọng là hình thành thoí quen đọc tiếng anh cái đã. Rồi mình nghe nhạc tiếng anh mỗi ngày, không nghe nhạc tiếng việt. Coi tv chỉ coi kênh tiếng anh, rất ít coi kênh tiếng việt. Như vậy coi như luyện được 2 kỹ năng đọc và nghe. Đọc tốt, nghe tốt thì tự nhiên kỹ năng viết cũng khá lên nên mình tự nhủ chỉ cần tìm cách luyện thêm kỹ năng nói. Mình lên mạng, cũng xin tham gia các group chat này nọ để được nói tiếng anh. Lúc đó thèm nói tiếng anh lắm nên có cơ hội nào là chớp lấy. Lúc rảnh thì tự đọc to các đoạn văn và tự chỉnh phát âm của mình với trợ giúp của từ điển và google. Cứ đọc được một thời gian như vậy thì từ từ thấy miệng mình nó dẻo hơn 1 chút, nghe thuận tai hơn 1 chút.

Năm 2013, lúc này trong nhà có chuyện buồn, mình không còn gì ràng buộc với cuộc sống ở VN nên mình quyết tâm đầu tư vào việc học. Mình thi xếp lớp lần nữa được 90đ. Vậy là coi như sau 1.5 năm tự mày mò học mình tăng được hơn 20đ. Khi đó lên mạng đọc, mình thấy mọi người nói tăng lên đến 90đ thì dễ, chỉ cần luyện hàng ngày, trau dồi hàng ngày. Đọan đường từ 90 lên 100 mới là đoạn đường khó nhất. Ví như từ người không biết nấu ăn thành biết nấu ăn thì dễ, còn từ nấu ăn thành đầu bếp rồi bếp trưởng thì đòi hỏi rất nhiều công sức. Biết là vậy nên mình tự nhủ trước khi đi Mỹ thì thi thử 1 lần để biết mình đang đứng ở đâu, đạt điểm càng cao càng tốt sau này qua Mỹ định cư thì may ra mới lên được 100đ. Mình học 2 tháng ở Yola thì lại hết tiền học :D nhưng quan trọng nhất là sau khoá học mình nghĩ ra thêm được cách để tự luyện ở nhà. Phần nói vẫn là phần mình sợ nhất. Mình lên youtube lúc này mới phát hiện trên youtube và internet có nhiều clip câu hỏi mẫu theo kiểu TOEFL. Mình tìm tất cả các clip đó, tự timing canh thời gian 15s suy nghĩ, 45s trả lời như thi thật. Đến khi hết câu hỏi thì mình tự đặt câu hỏi cho mình luôn. Lái xe trên đường đến lúc dừng đèn đỏ thì hỏi vu vơ kiểu “Which color do you like more, red or green?” Đi ăn sáng cũng tự hỏi vu vư “Which one you like more, pho or banh mi?” Nghĩ lại khoảng thời gian đó chắc người xung quanh sợ mình lắm. Nhờ như vậy đến khi thi thật, đầu óc mình đã quen với việc suy nghĩ nhanh, tìm các lời giải thích đơn giản, dễ hiểu. Kỹ năng đọc thì mình vẫn duy trì đọc ha`ng ngày. Kỹ năng viết thì mình cũng tìm topic trên mạng rồi viết hàng ngày. Lúc đi học có lần cô giáo nói giám khảo thường chấm điểm cao nếu dùng idiom hay quotation hay những từ phức tạp. Thế là mình học từ vựng hàng ngày. Các bạn có thể tìm từ vựng hay dùng cho TOEFL trên mạng rất nhiều. Ngoài ra mình cố gắng học thuộc lòng các idiom hay quotation ngắn, dễ nhớ và dùng được cho nhiều hoàn cảnh. Ví dụ như câu “A child educated only at school is an uneducated child.” Câu này có thể dùng cho nhiều topic kiểu TOEFL như “có nên khuyến khích thêm hoạt động ngoại khoá hay không”, “có nên xây thêm trung tâm thể thao ở trường hay không”, hay “ vai trò của bố mẹ trong việc học hành của con cái”… Nhờ vậy mà điểm viết của mình được 28đ lúc thi thật và tổng điểm của mình là 104đ, vượt quá sức mong đợi. Đó là cuối năm 2013.

Tóm gọn lại, mình nhấn mạnh vài điểm như sau:

- Trên 100 là hoàn toàn có thể

- Cố gắng rèn luyện từng kỹ năng – điều này cần thời gian dài chứ không phải cứ học vẹt một vài khóa rồi đi thi.

- Tìm hiểu thêm trên mạng - có rất nhiều lời khuyên hữu ích, nên tự chọn lọc cách học. nào hợp với mình

- Có goal cụ thể, không có đích nhắm rất khó để hy sinh thời gian vui thú bên bạn bè mà cắm đầu vào học.

(Mình hằng ngày đều mở website của trường mình muốn vào, đọc mòn website rồi tưởng tượng đến ngày mình đủ điều kiện để nộp đơn. Nhờ vậy mà vượt qua được thời gian 4 năm gian khổ. Mình còn download hình một người bạn trong ngày tốt nghiệp nha sĩ Mỹ làm hình nền điện thọai nữa cơ. Nói chung là thời gian đó lăn lộn dữ lắm :D )

Lấy bằng hành nghề ở Mỹ có khó không?

Câu trả lời ngắn gọn dễ hiểu là rất khó. Vì vậy nếu bạn chỉ có ý định “học thử coi có đậu không, đậu thì tốt không thì thôi” thì thật sự mình nghĩ không nên, vừa tốn tiền, tốn thời gian, không tới đâu cả. Sơ lược một chút về hành trình của mình. Minh tự nhận là một người khá may mắn khi có người đi trước chỉ bảo, vả lại số mình may mắn về con đường khoa bảng, nên những kỳ thi mang tính quyết định thì thường đánh đâu thắng đo´. Tuy vậy hành trình của mình vẫn kéo dài tới 4 năm từ lúc lên kế hoạch học đến lúc bắt đầu học. Nếu không xét tới các đồng nghiệp khác may mắn được dạy bằng tiếng anh hoàn toàn ở trường nha hay nói tiếng anh từ nhỏ thì 4 năm coi như là ngắn vì nhiều người còn tốn nhiều thời gian hơn như vậy. Trong thời gian đó mình tốn tiền trước hết cho việc học anh văn để lấy được cái bằng toefl trên 100 hết gần 20 triệu thì phải. Tiếp theo là tốn tiền rút bảng điểm ở trường cả tiếng Việt và tiếng Anh, và cần trường đóng mộc vào nữa là 40t. Sau đó tốn tiền nộp cho tổ chức đánh giá bằng cấp quốc tế ECE để họ chuyển bảng điểm cho mình thành thang điểm trên 4 cũng thêm vài triệu nưã. Rồi tốn tiền thi NBDE part 1 và 2, tiền thi toefl chắc cũng khoảng 20t. Ngoài ra cũng nên tính thêm chi phí đi Mỹ thi cử, tiền vé cứ lần đi là khoảng 20t không tính ăn ở vì ở nhà mẹ. Mỗi lần đi xin visa Mỹ cũng nên tính vào nốt cứ 3t một lần mà vài lần như vậy. Rồi khi apply thì muốn qua bước này phải hoàn thành bước khác, nghiã là lại thêm một lần đóng phí. Trên đây là những chi phí cơ bản, còn ngoài ra thì hằng hà sa số khoảng nho nhỏ khác. Khoảng thời gian đó mình cảm thấy có lỗi với mẹ kinh khủng, vì mẹ mình qua Mỹ chưa được bao lâu, còn nhiều vất vả mà một lúc lo cho 3 chị em ăn học. Cảm thấy mình là đứa bất tài nhất thế giới này. Việc làm thì không như ý vì mình dành thời gian cho việc học mà lơ là việc làm, cứ dậm chân tại chỗ làm vài ba ca đơn giản trong khi bạn bè sắp lên sao Hoả rồi. Mỗi ngày đi làm đều cảm thấy chắc mọi người cười chê mình dữ lắm. Áp lực tâm lý lúc đó thật lớn, vì mỗi ngày đều tự hỏi khi nào thì mới ra trái ngọt, và có bao giờ hái được trái ngọt hay không.

Nhưng… có đáng không? Rất đáng, một khi bạn đủ dũng cảm đi đến cuối con đường. Dentisty là ngành nghề số một ở Mỹ - bởi một khi bạn tốt nghiệp và clear bằng hành nghề để đi làm, bạn nghiễm nhiên lọt top 3% income cao nhất nước Mỹ - cái này là đi học được dạy như vậy chứ không phải mình nổ nghen. Ngày orientation đầu tiên, các thầy cô mở đầu bằng câu: “mặc dù vào được trường nha rồi, nhưng hãy khoan sống như một nha sĩ đã”. Vì sao nói như vậy, vì bác sĩ, nha sĩ thực sự có một cuộc sống rất tốt. Mình thấy bạn mình đi du lịch khắp nơi vì “I know i can afford it”. Mình thấy những bạn khác nữa ăn nhà hàng sang trọng cũng chỉ bởi vì “I know I can afford it”. Khi thấy mình suy tính chuyện tiền nong, bạn mình nói “còn có 3 tháng nữa là tốt nghiệp, mày biết là một đống tiền sắp ập vào mặt mày phải hơm?” Khi mình đi phụ phỏng vấn thí sinh nộp vào trường, các thầy cô nói rằng hãy đánh giá cẩn thận, chọn lựa cẩn thận bởi chúng ta có thể thay đổi số phận một con người với quyết định cuả chúng ta. Giá như mình có thể cho các bạn thấy được niềm kiêu hãnh và sự tự tin cuả sinh viên trong trường, thì các bạn sẽ hiểu rõ hơn. Mình không phải viết ra để chảnh hay nổ, mà để tiếp thêm động lực cho bạn nào thật sự quyết tâm thay đổi số phận của mình. Bởi vì nó rất đáng, cho nên nó mới khó với tới. Nói vui một chút, mình có anh bạn cùng lớp đang độc thân, nhỏ bạn liền bảo – đừng lo, mày có 2 vũ khí đáng giá vào hàng bậc nhất thế giới: passport Mỹ và bằng nha sĩ Mỹ, ra trường thì mày không bao giờ bị ế đâu.

Tản mạn tí thôi, lâu lâu viết tiếng việt cho cả nhà dễ đọc, nhưng mà viết tiếng việt thật sự khó diễn đạt quá, rặn ra được câu là tuột mood rồi. Một là đọc rất sến, hai là đọc rất dở hơi, ba là đọc lại thấy chảnh chảnh kiểu ta đây, không biết làm sao viết cho nó đúng tone cả. Với nữa từ nhỏ xài VNI nó quen rồi, giờ xài macbook đành ngậm ngùi học cách đánh của nó. Ngồi mổ cò bài này bằng viết được ba bài khác. Đó cũng là lý do mình thích viết bài tiếng anh hơn, hơn nữa mình cho rằng nếu các bạn có ý định tìm hiểu con đường này thì tiếng anh là một điều bắt buộc. Thật sự nếu bạn cảm thấy đọc tiếng anh lười quá chỉ thích đọc tiếng việt thì mình thành thực cho rằng bạn khó có thể đi đến cuối con đường bởi tin mình đi, bạn sẽ phải đọc cả trăm trang web, cả ngàn trang tư liệu trong hành trình của mình, dù có người giúp đỡ hay không. Chúc các bạn có đủ quyết tâm và dũng cảm theo đuổi con đường này. Nếu các bạn có thắc mắc, hay muốn mình viết thêm về chủ đề gì thì vui lòng email vào địa chỉ hannah@ddsjourney.com Hiện tại thấy mọi người đa phần đề nghị "how to study for NBDE" và "how to finance the journey" là chính. Đó sẽ là chủ đề tiếp theo cho blog sắp tới. Thân!

National Board Dental Examination

Hôm nay đang ở giữa kỳ nghỉ nên mình tranh thủ viết một chút về kỳ thi NBDE và format mới sẽ áp dụng trong vài năm tới đây dưới tên gọi là INBDE.

NBDE là kỳ thi vô cùng quan trọng của bất cứ sinh viên nha khoa nào tại Mỹ. NBDE gồm có 2 phần - part 1 và part 2.

Part 1 thường được sinh viên nha khoa Mỹ thi vào khoảng cuối năm 1 hoặc năm 2, bao gồm những kiến thức khoa học cơ bản được chia thành 4 chủ đề lớn: Anatomic sciences, Biochemistry-Physiology, Microbiology-Pathology, Dental anatomy & Occlusion. Sau khi thi đậu Part 1, đến khoảng năm 4 sinh viên bắt đầu lục tục chuẩn bị cho Part 2. Part 2 thường gần với sinh viên nha khoa hơn vì thi kiến thức chuyên ngành, nên cảm giác học có vẻ nhẹ nhàng hơn. Nội dung Part 2 bao gồm Perio, Pros, Operative, Radiology, Oral Path, Pharmacology, Endo, Oral surgery, Ortho, Pedo. Sau khi đậu cả 2 phần thi thì sinh viên sẽ được quyền thi licensing vào giữa/cuối năm 4.

Vậy nếu chúng ta đang ở VN thì sẽ học như thế nào? Thứ nhất là tài liệu học. Bộ Dental Deck Part 1 và Part 2 được xem như “Bible” của sinh viên nha khoa ở đây. Tất cả các diễn đàn lớn nhỏ đều khuyến khích nên đọc qua Dental Deck ít nhất 2/3 lần trước khi thi. Dental Deck là 1 hộp gồm mấy ngàn card, chia thành nhiều chủ đề. Mỗi card sẽ có câu hỏi in mặt trước và câu trả lời cùng với kiến thức cần biết in mặt sau. Muốn mua DD, bạn chỉ cần search dentaldeck part 1/part 2 thì sẽ thấy ngay trang web. DD có 2 dạng online và paper card. Bạn có thể mua 1 hộp gửi về nếu thích dạng cầm giấy học, cũng có thể mua dạng online nếu ngại việc shipping về vn, và dạng này cũng tiện hơn vì đi đâu cũng học được (vì thật sự 1 hộp DD khá nặng, chắc cũng tầm hơn 5kg), hoặc mua cả 2 format. Ngoài ra có thể mua version cũ từ amazon/ebay... vì mỗi năm DD ra một version mới với vài thay đổi, nếu không có điều kiện mua version mới thì version cũ cũng không đến nỗi nào. Mình vừa thi 09/2017 và học version 2013/2014. Ngoài DD ra còn có thể học từ rất nhiều sách khác như Mosby, First Aid, Kaplan, ... hoặc học từ app như cracknbde, dental boards mastery... Mỗi một sách có cách viết khác nhau dù cùng chung chủ đề, nên tùy personal preference mà chọn thôi. Thứ hai là các lời khuyên, tips, review trên mạng. Khi còn ở VN mình hầu như không hề biết là thông tin về NBDE bao la trên mạng. Chỉ cần gõ NBDE vào google, bạn có ngay hàng ngàn thông tin hữu ích. Thông tin đầu tiên bạn cần đọc là từ ADA (mình sẽ post các link cuối bài viết). ADA có file pdf về tất cả những điều bạn cần biết để học và thi, cách apply như thế nào, format thi như thế nào... Ngoài ra studentdoctornetwork forum là 1 nguồn thông tin vô cùng to lớn không chỉ về NBDE mà còn về toefl, cách apply như thế nào, interview ra sao... Họ có riêng mục cho sv nha khoa và cho bác sỹ nước ngoài muốn học và làm việc tại Mỹ. Có 1 số blog khác trên mạng từ những bác sỹ đi trước viết về kinh nghiệm/trải nghiệm của mình cũng rất bổ ích. Mỗi người có cách học khác nhau, nên trải nghiệm cũng khác nhau. Càng đọc, càng tìm hiểu sẽ càng vỡ ra cách nào là tốt nhất cho bản thân mình.

Trải nghiệm của mình đối với kỳ thi này thì như thế này. Hồi mình học part 1, tiếng anh của mình chưa thật sự tốt lắm dù thi toefl có kết quả khá tốt, nên mình chật vật kinh khủng. Hồi năm 1 học giải phẫu ở trường thi có mỗi 5 điểm vừa đủ đậu mà bây giờ phải học thuộc lòng bằng tiếng anh thì học kiểu gì đây vì mình tệ nhất là học thuộc lòng. Học đến phần biochemistry thì khóc lên khóc xuống vì hầu như chữ nào cũng phải tra từ điển, mà học đến phần mới thì quên ngay phần cũ. Nói chung là one step forward, two steps back. Mình chia sẻ ở đây để các bạn thấy là you are not alone

:D Ngay đối với sinh viên mỹ part 1 cũng là 1 thử thách kinh hoàng. Nhưng các bạn thấy đó, mình vượt qua được thì mọi người cũng sẽ vượt qua được nếu thật sự đầu tư thời gian, công sức và tiền bạc. Đối với cách học của mình thì mình không thích DD, nên lúc thi part 1 đã give up và học sách khác, còn thi part 2 thì mình hầu như đọc rất ít. DD là dạng card nên đối với mình nó khá rời rạc. Mình cần học 1 cách có hệ thống, phần này link với phần kia như thế nào, nên lúc đó mình học First aid là chủ yếu dù nó không được highly recommend như những sách khác (lý do mình học vì sách này rẻ nhất trong các sách trên amazon :D). Ngoài ra mình học từ rất nhiều nguồn khác nhau trên mạng. Youtube is my greatest tutor. Mỗi phần chủ đề mà mình không thể nào hiểu/nhớ nổi, giả dụ như bệnh về gan, thận, đọc sách thì như tra tấn nhưng xem video chừng 15-30 phút sẽ nhớ dễ hơn rất nhiều. Hoặc đọc thấy chữ nào không hiểu, tra từ điển cũng không hiểu, đọc google/wikipedia cũng khó hiểu luôn thì vô youtube hầu như sẽ có 1,2 video giảng giải. Một trong những channel mình hay xem nhất là khanacademy. Chủ đề nào khó nhớ quá thì mình tự làm flashcard, hoặc vẽ biểu đồ, hoặc memory tree... nói chung 6 tháng học part 1 mình học từ trên bàn rồi xuống tới dưới đất, từ bảng đen phấn trắng đến tablet, đủ cách học và kiểu học.

Đối với part 2, mình không có nhiều lắm để chia sẻ với mọi người vì mình thi part 2 lúc đã vào học ở trường, và đã học phần lớn kiến thức từ trong trường nên mình hiểu concept tương đối dễ dàng hơn. Mình học trong khoảng 5 tuần, mỗi ngày học khoảng 2-3 tiếng, cũng có ngày không học vì đi học/làm bệnh nhân trong trường đã quá mệt. Mình hầu như không đọc DD vì quá chán và không đủ thời gian để đọc. Mình chủ yếu là học từ các app, làm các quiz và đọc câu trả lời để hiểu cách suy nghĩ của NBDE (mỗi bác sỹ sẽ có quan niệm khác nhau, ngay cả những thầy cô ở trường cũng sẽ có quan niệm khác với hội đồng ra đề thi nên cần phải hiểu quan điểm của hội đồng là gì để chọn cho đúng). Phần Patient management thì mình đọc từ Mosby, phần pharmacology học từ Tufl, Oral path học từ DD.

Viết nhanh về format mới INBDE. Hiện tại ADA đang muốn chuyển đổi format cũ part 1, part 2 thành 1 kỳ thi duy nhất gọi là INDBE. Họ đã nghiên cứu mấy năm nay, hiện đang cho thi thử trong 3 tháng từ 11/2017 - 1/2018. Sau 3 tháng họ sẽ đánh giá hiệu quả, chỉnh sửa, và đưa vào hoạt động sau 3,4 năm nữa. Như vậy trong thời gian sắp tới các bạn có khả năng thi INBDE chứ không phải part 1, part 2 nữa. Vừa rồi mình may mắn được offer đi thi thử, tùy theo kết quả mình thi ở mức độ nào mà sẽ được lãnh 300 đến 500 đô. Tất nhiên là mình chộp ngay cơ hội rồi haha. Phần Part 1 trước đây thì trong 7 tiếng, part 2 thi trong 10.5 tiếng (thi làm 2 ngày) thì nay INBDE thi trong 7.5 tiếng. Về mặt tâm lý, tiền bạc,... thì đều tốt hơn hẳn. Phần thi của mình thì không có nhiều câu hỏi về khoa học cơ bản như kiểu protein và lipid cấu tạo ra sao mà nó gần với part 2 hơn. Mình nghĩ là họ đánh giá sự hiểu biết về khoa học cơ bản dựa trên cách vận dụng chúng vào các vấn đề nha khoa. Nếu thật sự là vậy thì đây là điều rất tốt cho các bạn sau này vì sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Tuy nhiên cần lưu ý là mỗi thí sinh đi thi có 1 set câu hỏi khác nhau. Ví dụ như hồi mình thi part 2, câu hỏi của mình rất ít các chủ đề nha khoa thông thường mà chủ yếu hỏi về thuốc và bệnh, ví dụ như hỏi thuốc Prostin E2 là để chữa bệnh lý gì, cơ chế tác dụng gì... hoặc hội chứng Sturge Weber thì như thế nào... Cũng trong ngày thi đó có 1 sinh viên cùng trường cũng đi thi nhưng câu hỏi toàn chủ đề về endo, pros, operative... Do đó có thể vừa rồi mình chỉ là may mắn không gặp câu hỏi về khoa học cơ bản.

Trong nội dung bài này mình khó có thể viết tất cả những điều cần biết về NBDE vì nếu viết hết thì nó quá dài chắc không ai đọc nổi. Hơn nữa thông tin trên mạng rất nhiều, bản thân mình không thể biết tất cả mọi thứ nên tốt nhất các bạn tìm hiểu thêm để chọn cách học phù hợp với bản thân.

Link quan trọng:

http://www.ada.org/en/jcnde/examinations/nbde-general-information

https://www.asdanet.org/index/dental-student-resources/tips-for-international-dental-students

https://forums.studentdoctor.net/forums/nbde-exams-licensure-exams.155/

http://www.dentaldecks.com/

http://www.foreigntraineddentists.net/nbde.html

“PAY IT FORWARD “